Stan zdrowia pracowników oraz satysfakcja z jakości zdrowia ma bezpośredni wpływ na zaangażowanie i jakość wykonywanych obowiązków zawodowych, a także absencje w pracy. Praca wykonywana przez ludzi chorych ma obniżoną jakość i produktywność, a w przypadku chorób zakaźnych, w tym COVID-19, niewątpliwie wpływa na wzrost absencji chorobowej w miejscu pracy. W efekcie, firmy generują niejednokrotnie wyższe koszty wynikające z absencji chorobowych pracowników od tych, które byłyby wynikiem efektywnych działań zdrowotnych w firmie (optymalizacja kosztów). Koszty absencji należy rozumieć zarówno jako wypłaty bezpośrednie związane z absencją chorobową pracowników, jak i kosztami w zakresie wypłat wynagrodzeń za zastępstwa i nadgodziny wynikające z potrzeby wykonania pracy za pracowników przebywających na zwolnieniach lekarskich, koszty pośrednie absencji m.in. koszty administracyjne obsługi zwolnienia, rekrutacji i przeszkolenia nowych pracowników, koszty związane z opóźnieniami w produkcji, problemami z realizacją kontraktów oraz obniżoną jakością i wydajnością pracy wykonywanej przez niedoświadczonych pracowników lub w nadgodzinach w zastępstwie za pracowników przebywających na zwolnieniach chorobowych.
Od edukacji zdrowotnej do wzrostu zaangażowania pracowników
Powszechnie wiadomo, iż na zdrowie pracowników ogromny wpływ ma edukacja zdrowotna, która stanowi część kompleksowych rozwiązań, które powinien prowadzić każdy zakład pracy. Odgrywa ważną rolę w kształtowaniu współczesnej wiedzy o zdrowiu oraz sposobach jego utrzymania, poprawy czy wzmacniania. Rozumiana jako proces całożyciowy powinna towarzyszyć człowiekowi na każdym etapie jego rozwoju przy wsparciu odpowiednich profesjonalistów. Celem edukacji zdrowotnej jest nie tylko dostarczenie wiedzy poprzez organizację szkoleń, ale przede wszystkim kształtowanie pożądanych postaw i zachowań. Działania edukacyjne wzmacniają wspólną odpowiedzialność pracowników oraz przyczyniają się do ogólnego sukcesu działań prozdrowotnych w miejscu pracy.
Warto zaznaczyć, iż głównymi czynnikami deprymującymi pracownika do zachowań zdrowotnych są: wiedza, którą dysponuje, wyznawane ideologie, zdolność do podejmowania działań prozdrowotnych oraz umiejętność korzystania z różnych źródeł informacyjnych z zakresu zdrowia. Co ciekawe, osoby dorosłe przejawiają większe zainteresowanie do informacji, które ocenili za użyteczne, czyli dostosowane do ich aktualnych potrzeb czy planów. Dlatego też istotne jest kreowanie wśród pracowników poczucia skuteczności, poprzez naukę wprowadzenia prozdrowotnych zmian we własny styl życia.
Ponadto różnice w świadomości zdrowotnej przekładają się na stan zdrowia i przewidywaną długość życia pracowników. Pracownicy o niższych kompetencjach zdrowotnych mają niższą motywację do podejmowania działań prozdrowotnych i zmiany stylu życia. Zwiększenie umiejętności zdrowotnych pracowników wpływa na wyższą świadomość wykonywania badań profilaktycznych czy stosowania leków i suplementów diety, zmiany nawyków żywieniowych, zwiększenie aktywności fizycznej, rozumienia i wykorzystywania otrzymywanych informacji w sposób promujący i utrzymujący dobre zdrowie. Jak wykazano w wielu badaniach, Internet ma ogromny wpływ na ludzi w wieku produkcyjnym oraz budowaniu ich relacji i zaufania wobec kadry medycznej. Wykorzystywanie informacji internetowych niesie za sobą ryzyko postawienia błędnej autodiagnozy, czy budowania błędnych przekonań z powodu nieprawidłowej interpretacji informacji pochodzących z Internetu.
Przykłady działań edukacyjnych
Przykładowym działaniem edukacyjnym jest promocja szczepień ochronnych w zakładach pracy. Niewątpliwie szczepienia są najbezpieczniejszą drogą nabycia odporności na zakażenie w sposób kontrolowany, w efekcie czego uodporniona osoba uniknie zachorowania na chorobę zakaźną lub przebieg choroby będzie u niej łagodniejszy, a sam czas absencji chorobowej – krótszy. Warto zaznaczyć, iż szczepienia dorosłych są tak samo ważne jak szczepienia dzieci, a w przypadku niektórych chorób zakaźnych – nawet ważniejsze. Prawdopodobieństwo zgonu w wyniku choroby, której można zapobiec dzięki szczepieniom jest u osób dorosłych 100-krotnie większe niż u dzieci. Jednak same statystyki mogą nie przekonać do szczepień, gdy propagowane przez media treści, wywołują coraz większe obawy przed powikłaniami poszczepiennymi.
Dlatego też istotny jest sposób przekazywania wiedzy oraz edukacja z zakresu podstaw fizjologii człowieka, w tym immunologii (reakcjach odpornościowo-obronnych organizmu). Zwiększenie świadomości na temat szczepień, przekłada się na ogólny wzrost liczby zaszczepionych pracowników. W dobie epidemii, szczepienia przynoszą dodatkowe korzyści pracodawcom, dzięki którym możemy uniknąć kwarantanny i izolacji pracownika. Aktualne przepisy prawa stanowią, iż osoby zaszczepione przeciwko COVID-19 nie podlegają obowiązkowi kwarantanny. Dodatkowo, im więcej pracowników zostanie zaszczepionych przeciwko COVID-19, tym niższe ryzyko transmisji wirusa SARS-CoV-2 w firmie.
W związku z powyższym, edukacja zdrowotna wpływa na decyzje pracowników związane ze zdrowiem i wynikające z tych decyzji konsekwencje zdrowotne. Tym samym nie powinno jej zabraknąć u przedsiębiorców, którzy chcą skorzystać z efektów zdrowotnych swoich pracowników.
