Podstawową funkcją skóry człowieka jest ochrona narządów wewnętrznych przed czynnikami szkodliwymi, na które narażony jest ludzki organizm każdego dnia. Jest pierwszą linią obrony w przypadku kontaktu ze szkodliwymi oraz rakotwórczymi czynnikami. Środki ochrony skóry warto stosować wobec tego zarówno w pracy, jak i poza nią.
Ochrona skóry w pracy — co zagraża pracownikom?
Jeżeli chodzi o choroby skóry związane z wykonywaną pracą, wykaz chorób zawodowych, obejmuje:
- choroby zawodowe skóry, takie jak alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia, trądzik olejowy, smarowy lub chlorowy, drożdżakowe zapalenie skóry rąk, grzybica skóry, pokrzywka kontaktowa i fotodermatozy zawodowe,
- choroby skóry wywołane promieniowaniem jonizującym,
- nowotwory,
- choroby spowodowane wysoką lub niską temperaturą środowiska,
- infekcje,
- choroby pasożytnicze.
Wymienione wyżej choroby są wywoływane przez różne czynniki. Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry może być spowodowane ekspozycją na chrom (np. cement, płyny antykorozyjne, smary i oleje przemysłowe), formaldehyd czy kleje. Z kolei np. nowotwory skóry związane są z ekspozycją m.in. na oleje łupkowe, mineralne, arsen, WWA, smołę węglową, produkty ropopochodne, ale również promieniowanie jonizujące. Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia wywoływane jest środkami chemicznymi.
Według statystyk, do 2017 roku najczęściej występującą chorobą zawodową skóry było alergiczne kontaktowe zapalenie skóry (80,5% wszystkich zarejestrowanych chorób zawodowych skóry). Na drugim miejscu znalazło się kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia (12,9% wszystkich przypadków). Najczęstszym miejscem występowania chorób skóry były ręce.
Rejestry dotyczące chorób zawodowych skóry mogą nie być doszacowane. Wynika to ze specyfiki samej choroby. Mogą one nie być kojarzone z narażeniem na szkodliwe czynniki w pracy. Dodatkowo pacjent, w obawie przed utratą pracy, może celowo nie podejmować kroków w kierunku stwierdzenia choroby zawodowej.
Kultura bezpieczeństwa w pracy a środki ochrony skóry
Najskuteczniejszym sposobem ochrony skóry przed szkodliwymi czynnikami jest ich wyeliminowanie, unikanie oraz zminimalizowanie czasu, gdy jesteśmy narażeni na kontakt z nimi. Z uwagi na charakter przedsiębiorstwa i rodzaj obowiązków służbowych bywa to jednak niemożliwe.
Dlatego też obowiązkiem każdego pracodawcy jest dostosowanie warunków pracy do obowiązującego prawa. Polskie prawo określa maksymalne dopuszczalne stężenia i natężenia czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Pomimo przestrzegania prawa w tym zakresie, należy również pamiętać o tym, by stale kontrolować to, czy pracownicy są narażeni na szkodliwe czynniki, analizować przyczyny zaistniałych chorób skóry oraz wdrażać działania zapobiegające ich powstawaniu.
Zapobieganie chorobom zawodowym skóry
Budowanie kultury bezpieczeństwa w firmie powoduje zwiększenie świadomości pracowników. Długofalowo może wpływać na zmniejszanie się ilości przypadków zachorowań dermatologicznych, w wyniku narażenia na czynnik szkodliwy. Można ją realizować poprzez następujące elementy:
- Korzystanie ze środków ochrony skóry za każdym razem, gdy może dochodzić do narażenia na szkodliwy czynnik. Przypominanie pracownikom o korzyściach ze stosowania zastępczych i dermatologicznych środków ochrony skóry. Edukacja w zakresie bezpiecznego zachowania na stanowisku pracy.
- Dobranie odpowiednich środków ochrony skóry, dostosowanych w pełni do ochrony przed konkretnym czynnikiem szkodliwym.
- Użytkowanie środków ochrony skóry zgodnie z przeznaczeniem i instrukcją producenta.
- Przestrzeganie higieny oraz procedur związanych z narażeniem na czynniki szkodliwe. Dbanie o skórę, stosowanie preparatów do skóry, które stanowią barierę ochronną.
- Edukowanie pracowników na temat wczesnych objawów chorób skóry. Promowanie regularnej samoobserwacji. Zapobiegnie to rozwinięciu się choroby, a rozpoczęcie leczenia na wczesnym etapie daje szansę na całkowite wyzdrowienie. Stanowi także oszczędność w obszarze ekonomicznym, społecznym i indywidualnym pracownika.
- Ustalanie częstotliwości przeprowadzania badań wstępnych i okresowych, biorąc pod uwagę wrażliwość pracownika na różnego rodzaju choroby skórne i alergie, charakter czynników szkodliwych oraz przebyte lub aktualne choroby skóry pracownika.
Powyższe działania powinny być realizowane zarówno przez pracodawców, służbę bhp i osoby odpowiedzialne za aspekty związane z medycyną pracy, jak i do samych pracowników. Dzięki współdziałaniu tych zespołów profilaktyka ochrony skóry w firmie ma szansę na sukces. Niestety leczenie chorób skóry jest zazwyczaj długotrwałe, kosztowne i stresujące. Obecnie powstało wiele rozwiązań, dzięki którym pracownik może czuć się bezpiecznie w miejscu pracy, jednak bez odpowiedniej wiedzy, narzędzi lub działań motywujących, potencjał działań mających ochronić pracownika pozostanie niewykorzystany.
Twoi pracownicy również są narażeni na czynniki szkodliwe dla skóry? Chcesz zadbać o ich edukację na ten temat, a także zbudować kulturę bezpieczeństwa w zakładzie pracy? Skontaktuj się z nami. Nasz ekspert, po zapoznaniu się z Twoimi wyzwaniami, podpowie Ci, jakie działania warto wdrożyć w Twojej firmie, by były one skuteczne i długofalowe.
