Fundusze Unijne

Jak powinno wyglądać ergonomiczne wyposażenie biura?

Ergonomiczne wyposażenie biura jest istotne dla naszego układu ruchu oraz wzroku. Odpowiedzi na pytania o to, w co powinno się znaleźć w bezpiecznym miejscu pracy, oraz jakie są właściwe parametry poszczególnych elementów stanowiska pracy, znajdziemy w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Spełnienie zasad ergonomii to jednak kilka dodatkowych wymagań.

Jakie powinno być ergonomiczne biurko?

Biurko, przy którym będziemy wykonywać swoje obowiązki powinno pozwolić nam na dogodne ustawienie elementów będących wyposażeniem stanowiska pracy. Powinno być odpowiednio głębokie by zapewnić niezbędną przestrzeń na nogi pracownika. Rekomendowana jest też możliwość regulacji wysokości ekranu. Najlepiej by powierzchnia stołu była gładka i jasna.

Wymiary blatu, powinny zapewnić miejsce wystarczające do łatwej obsługi elementów wyposażenia stanowiska roboczego, a także wykonywania pracy. Właściwa szerokość blatu pozwoli na ustawienie elementów wyposażenia w optymalnej odległości (tj. w zasięgu przedramion przedmioty używane często, w zasięgu ramion przedmioty używane rzadziej). Dzięki temu sięgając po przedmioty, nie przyjmujemy wymuszonych pozycji. Klawiatura powinna być ustawiona na blacie biurka tak, aby zachować odległość co najmniej 10 cm pomiędzy nią o przednią   krawędzią biurka.

Wysokość stołu lub siedziska krzesła ergonomicznego powinny być dopasowane tak, aby nasze ręce były podczas pracy ułożone na blacie w sposób naturalny, bez wymuszonego uniesienia barków i odwodzenia ramion na boki. Pomiędzy ramieniem a przedramieniem powinien utworzyć się przynajmniej kąt prosty, co nie będzie ograniczało swobodnego krążenia krwi. Właściwa wysokość siedziska i biurka również zapewni pracownikowi przestrzeń dla nóg.

Należy pamiętać, że górna krawędź monitora nie powinna się znaleźć powyżej ani poniżej oczu osoby pracującej na danym stanowisku. Dopasowanie wysokości monitor sprawi, że pracownik w polu widzenia będzie mógł komfortowo obserwować  monitora podczas pracy .

Krzesło dla pracownika – co powinno posiadać?

Jak jednak powinno wyglądać krzesło, które umożliwi komfortową pracę? Wedle załącznika do ww. Rozporządzenia, powinno posiadać:

  • dostateczną stabilność, przez wyposażenie go w podstawę co najmniej pięciopodporową z kółkami jezdnymi,
  • wymiary oparcia i siedziska, zapewniające wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów,
  • regulację wysokości siedziska w zakresie 400÷500 mm, licząc od podłogi,
  • regulację wysokości oparcia oraz regulację pochylenia oparcia w zakresie: 5° do przodu i 30° do tyłu,
  • wyprofilowanie płyty siedziska i oparcia odpowiednie do naturalnego wygięcia kręgosłupa i odcinka udowego kończyn dolnych,
  • możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360°,
  • podłokietniki.

Mechanizmy, które służą regulowaniu parametrów fotela ergonomicznego, powinny być proste w obsłudze i łatwo dostępne. Producent powinien umieścić je w takim miejscu, by można było ustawiać parametry w pozycji siedzącej.

Podczas siedzenia przy biurku, stopy powinny płasko leżeć na podłożu. Unikać należy zwisania nóg nie podpartych na podłożu, gdyż taka sytuacja uciska dół podkolanowy co również sprzyja ograniczeniu krążenia krwi. W takiej sytuacji dobrze sprawdzi się  podnóżek. Aby pełnił prawidłowo swoją funkcję, jego kąt pochylenia powinien wynosić do 15◦, zaś wysokość dostosowujemy do potrzeb pracownika (jego cech antropometrycznych). Dodatkowo podnóżek nie może przesuwać się po podłożu, a jego powierzchnia nie może być śliska.

Ergonomiczne wyposażenie biura - wyzwanie dla pracowników
Zorganizuj wyzwanie ergonomiczne dla swoich pracowników

Nieoczywiste udogodnienie w pracy z monitorem ekranowym – uchwyt na dokumenty

Jeżeli specyfika pracy wymaga konieczności korzystania z dokumentacji, warto pomyśleć o uchwycie na dokument. Uchwyt powinien posiadać regulację wysokości, pochylenia i odległości od osoby, która pracuje na danym stanowisku. Ważne jest także jego ustawienie. Powinien znajdować się przed pracownikiem, tj. między ekranem i klawiaturą lub w innym dogodnym miejscu, aby zminimalizować uciążliwe ruchy głowy i oczu. Praca bez przemyślanego korzystania z dokumentów może skutkować przyjmowaniem wymuszonych i nieneutralnych pozycji naszego ciała pozycji, szczególnie szyi i kręgosłupa.

Ergonomiczne wyposażenie biura – klawiatura i monitor

Projektując lub korygując stanowisko pracy biurowej, trzeba zadbać o odpowiednie ustawienie monitora. Ekran monitora musi być usytuowany w takim miejscu, aby ograniczać odbicie światła i olśnienia od promieni słonecznych podczas pracy. W razie potrzeby powinna być użyta odpowiednia podstawa dla monitora jako alternatywa do regulacji wysokości. Ponadto monitor musi spełniać szereg innych wymagań:

  • znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne,
  • obraz na ekranie powinien być stabilny, bez tętnienia lub innych form niestabilności,
  • jaskrawość i kontrast znaku na ekranie powinny być łatwe do regulowania w zależności od warunków oświetlenia stanowiska pracy,
  • regulacje ustawienia monitora powinny umożliwiać pochylenie ekranu co najmniej 20° do tyłu i 5° do przodu oraz obrót wokół własnej osi co najmniej o 120° – po 60° w obu kierunkach,
  • ekran monitora powinien być pokryty warstwą antyodbiciową lub wyposażony w odpowiedni filtr.

Najlepiej, by ergonomiczna klawiatura była matowa. Umieszczone na niej znaki muszą być czytelne i kontrastowe. Powinna być osobnym elementem wyposażenia stanowiska. Pracując z klawiaturą musimy mieć możliwość przyjęcia pozycji, dzięki której nie będziemy narażeni na zmęczenie mięśni rąk. Ważne, by umożliwiała regulację kąta nachylenia do 15◦, a jej wysokość nie przekraczała 30 mm dla co najmniej jednej pozycji pochylenia. Klawiatura powinna być też „załamana” tak by nie wymuszała wyginania nadgarstków. Dodatkową cechą powinna być również wypukłość takiej klawiatury co ma sprzyjać ograniczeniu skręcania przedramion podczas pracy.

Oprogramowanie a ergonomia pracy biurowej

Również oprogramowanie musi spełniać określone wymagania. Przede wszystkim jego obsługa nie powinna stanowić dla pracownika problemu. Prawidłowo dobrane oprogramowanie  zapewnia pracownikom przekazywanie zrozumiałej informacji zwrotnej o ich działaniu. Wyświetlanie informacji powinno odbywać się w odpowiedniej dla nich formie i tempie. Ponadto przy przetwarzaniu danych oraz tworzeniu oprogramowania powinno się stosować zasady ergonomii.

Odpowiednie oświetlenie stanowiska pracy

Oświetlenie na stanowisku pracy musi przede wszystkim zapewnić podwładnemu komfort pracy wzrokowej. Trzeba zadbać, by poziom natężenia oświetlenia i jego równomierności odpowiadał wymogom narzuconym w Polskich Normach. Należy też, zgodnie z Rozporządzeniem, „ograniczyć olśnienie bezpośrednie od opraw, okien, przezroczystych lub półprzezroczystych ścian albo jasnych płaszczyzn pomieszczenia oraz olśnienie odbiciowe od ekranu monitora, w szczególności przez stosowanie odpowiednich opraw oświetleniowych, instalowanie żaluzji lub zasłon w oknach”. Oświetlenie miejscowe stosuje się w celu uzupełnienia oświetlenia ogólnego w miejscu pracy pod warunkiem, że nie spowoduje ono olśnienia.

Ergonomiczne wyposażenie biura zapewnia dostateczną przestrzeń pracy

Trzeba pamiętać o właściwym usytuowaniu stanowiska z monitorem względem pozostałego wyposażenia pomieszczenia pracy. Pracownik powinien mieć do niego swobodny dostęp o szerokości minimum 75 cm, a jeżeli w pomieszczeniu jest więcej stanowisk z monitorami ekranowymi, to odległość między kolejnymi monitorami nie może być mniejsza nic 0,6 m, a pomiędzy pracownikiem i tyłem sąsiedniego monitora nie może wynosić mniej, niż 0,8 m.

Istotna jest także odległość oczu od ekranu monitora, która , powinna wynosić 400÷750 mm, intuicyjnie rekomenduje się odległość wyciągniętej do przodu ręki

Odpowiednia wilgotność powietrza – czy również jest ważna?

Na stanowisku pracy z monitorem ekranowym trzeba uwzględnić jeszcze jeden czynnik. Względna wilgotność powietrza w miejscu pracy z monitorami ekranowymi nie powinna być mniejsza niż 40%.

Zwrócenie uwagi na ergonomię pracy w biurze i dostosowanie stanowisk do wytycznych z Rozporządzenia pozwoli nam ograniczyć dolegliwości u pracowników wynikające z pracy w niewłaściwych warunkach. Dla lepszego komfortu wykonywania obowiązków, warto zapewnić pracownikom również środki pracy posiadające cech ergonomiczne na wyższym poziomie niż wymagania bhp oraz szkolenia z zakresu ergonomii podnoszące świadomość pracowników, oraz obserwować pozycje przyjmowane przez pracowników i czy na stanowiskach pracy nie ma nieprawidłowości powodujących dolegliwości ze strony układu ruchu oraz narządu wzroku.