Fundusze Unijne

Nowe przepisy bhp przy urządzeniach energetycznych

Nowe rozporządzenie Ministra Energii z 28 sierpnia 2019 r.  w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych w odniesieniu do obowiązującego rozporządzenia Ministra Gospodarki z 28 marca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych ma na celu:

  • ➡ uściślenie i ujednolicenie definicji zawartych w rozporządzeniu dopracowano m.in.definicję prac eksploatacyjnych poprzez jej rozbudowanie o kolejne podpunkty oraz dodano nowe m.in. prace pomocnicze przy urządzeniach energetycznych, poleceniodawcy, koordynującego,dopuszczającego,kierującego zespołem, zespół czy odstęp ergonomiczny. Do definicji osoby upoważnionej została dodana wzmianka ,że taka osoba musi zostać wyznaczona pisemnie przez pracodawcę,
  • ➡ stworzenie czytelnych kryteriów w zakresie tworzenia zasad eksploatacji urządzeń energetycznych,
  • ➡ opracowanie podstawowych wytycznych w odniesieniu do organizacji prac wykonywanych przy urządzeniach i instalacjach energetycznych.

W myśl nowego rozporządzenia prace eksploatacyjne są to prace wykonywane przy urządzeniach energetycznych z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i wymagań ochrony środowiska w zakresie:

a) obsługi, mające wpływ na zmiany parametrów pracy obsługiwanych urządzeń energetycznych,

b) konserwacji, związane z zabezpieczeniem i utrzymaniem wymaganego stanu technicznego urządzeń energetycznych,

c) remontów urządzeń energetycznych związanych z usuwaniem usterek i awarii, w celu doprowadzenia ich do wymaganego stanu technicznego,

d) montażu, niezbędne do instalowania i przyłączania urządzeń energetycznych,

e) kontrolno-pomiarowym, niezbędne do dokonania oceny stanu technicznego, parametrów eksploatacyjnych, jakości regulacji i sprawności energetycznej urządzeń energetycznych.

Zostały dodane nowe podpunkty odnośnie przepisów rozporządzenia których nie stosuje się do prac wykonywanych:

„4) przy urządzeniach energetycznych związanych z:

a) ruchem drogowym w zakresie uregulowanym ustawą z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2018 r. poz. 1990, z póź. zm.);

b) żeglugą śródlądową i morską w zakresie uregulowanym ustawą z dnia 21 grudnia 2000r o żegludze śródlądowej (Dz.U. z 2019 r. poz. 1568) oraz ustawą z dnia 18 września 2001r. – Kodeks morski (Dz. U. z 2018 r. poz. 2175);

5) przy urządzeniach energetycznych, nad którymi prowadzone są prace naukowo-badawcze e jednostkach do tego powołanych;

6) przy urządzeniach i instalacjach gazowych – w zakresie uregulowanym przepisami w prawie bhp przy budowie i eksploatacji sieci gazowych oraz uruchamianiu instalacji gazu ziemnego”

Nowe przepisy nakazują aby pracodawca opracował instrukcję eksploatacji urządzenia energetycznego lub grup urządzeń energetycznych która zawiera:

  1. charakterystykę urządzenia energetycznego lub grupy urządzeń energetycznych;
  2. opis w niezbędnym zakresie układów automatyki, pomiarów, sygnalizacji, zabezpieczeń i sterowań;
  3. zestaw rysunków, schematów i wykresów z opisami, zgodnymi z obowiązującym nazewnictwem w języku polskim;
  4. opis czynności związanych z uruchomieniem, obsługą w czasie pracy i zatrzymaniem urządzenia energetycznego w warunkach normalnej pracy tego urządzenia;
  5. zasady postępowania w razie awarii oraz zakłóceń w pracy urządzenia energetycznego lub grup urządzeń energetycznych;
  6. wymagania w zakresie eksploatacji urządzenia energetycznego oraz terminy przeprowadzania przeglądów, prób i pomiarów;
  7. wymagania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych dla danego urządzenia energetycznego lub grupy urządzeń energetycznych;
  8. identyfikację zagrożeń dla zdrowia i życia ludzkiego oraz dla środowiska naturalnego związanych z eksploatacją danego urządzenia energetycznego lub grupy urządzeń energetycznych oraz zasady postępowania pozwalające na eliminację podanych zagrożeń;
  9. organizację prowadzenia prac eksploatacyjnych;
  10. wymagania dotyczące środków ochrony zbiorowej lub indywidualnej, zapewnienia asekuracji, łączności oraz innych technicznych lub organizacyjnych środków ochrony, stosowanych w celu ograniczenia ryzyka zawodowego, zwanych dalej „środkami ochronnymi”, określone w odrębnych przepisach;
  11. wymagania kwalifikacyjne dla osób zajmujących się eksploatacją danego urządzenia lub grupy urządzeń energetycznych, określone w odrębnych przepisach.

Pracodawca dopuszcza do wykonywania prac eksploatacyjnych przy urządzeniach energetycznych osoby niebędące osobami uprawnionymi:

  1. w celu przyuczenia do zawodu z uwzględnieniem przepisów w sprawie zatrudnienia młodocianych,
  2. reprezentujące organy nadzoru,
  3. prowadzące specjalistyczne prace serwisowe – wyłącznie pod nadzorem osoby upoważnionej.

Pracodawca określa wykaz prac pomocniczych przy urządzeniach lub grupach urządzeń energetycznych, które mogą być wykonywane przez osoby niebędące osobami uprawnionymi. Osoby wykonujące prace pomocnicze przy urządzeniach energetycznych lub grupach urządzeń energetycznych mogą wchodzić w skład  zespołu wykonującego prace eksploatacyjne  przy tych urządzeniach lub grupach urządzeń energetycznych. Pracodawca określa sposób organizacji i nadzoru prac.

Obecnie cały zespół pracowników wykonujący prace przy urządzeniach energetycznych musi być wykwalifikowany i upoważniony przez pracodawcę , nawet osoby które się przyuczają bądź wykonują prace pomocnicze.

W treści nowego rozporządzenia umieszczono również przepisy precyzujące wymagania w zakresie zasad gospodarki oraz użytkowania sprzętu do uziemienia lub zawierania oraz sprzętu elektroizolacyjnego.

Przed przystąpieniem do wykonywania prac przy urządzeniach elektroenergetycznych odłączonych od napięcia:

  1. stosuje się zabezpieczenie przed przypadkowym lub celowym załączeniem napięcia w sposób określony w instrukcji eksploatacji;
  2. oznacza się w sposób widoczny wszystkie miejsca odłączenia;
  3. sprawdza się, czy nie występuje napięcie na odłączonych urządzeniach;
  4. uziemia się odłączone urządzenia, jeżeli wymaga tego technologia prac;
  5. oznacza się strefę pracy znakami bezpieczeństwa.

Sprzęt ochronny elektroizolacyjny oraz wskazujący napięcie ewidencjonuje się i poddaje okresowym  próbom i badaniom w sposób określony w dokumentacji producenta. Sposób ewidencjowania i kontroli oraz przechowywania sprzętu ochronnego elektroizolacyjnego oraz wskazującego napięcie ustala pracodawca- takie dwa nowe paragrafy możemy znaleźć w nowym rozporządzeniu.

Drobną zmiana jest również czas, przez który pracodawca musi przechowywać polecenie pisemne wykonywania pracy w nowych rozporządzeniu jest to czas określony jako nie krótszy niż 90 dni od dnia zakończenia pracy natomiast stare rozporządzenie określa ten czas jako nie krótszy niż 30 dni od daty zakończenia pracy. Należy pamiętać ,że sposób rejestrowania, wydawania, przechowywania, przekazywania i obiegu poleceń pisemnych ustala pracodawca.

Dodatkowo do paragrafu 30.1 który mówi nam ,że organizując prace eksploatacyjne na polecenie pisemne, uwzględnia się wymagania zawarte w instrukcjach , o których  mowa w paragrafach 4 i 33, został dodany podpunkt o treści :

„3) dopuszczenie do pracy przez dopuszczającego, obejmuje w szczególności:

a) sprawdzenie poprawności przygotowania strefy pracy

b) wskazanie zespołowi lub kierującemu zespołem strefy pracy

c) instruktaż o zagrożeniach w strefie pracy lub jej sąsiedztwie

d) pisemne potwierdzenie dopuszczenia do pracy

e) zgłoszenie koordynującemu dopuszczenia zespołu do pracy”

Przy wykonywaniu prac na polecenie pisemne zabrania się łączenia więcej niż dwóch funkcji jednocześnie. Łączeniu nie mogą  podlegać funkcję dopuszczającego i kierującego zespołem , z wyjątkiem technologii prac pod napięciem. Po przerwaniu pracy wykonywanej na polecenie pisemne wznowienie tej pracy może nastąpić po ponownym dopuszczeniu do pracy. Nie wymaga ponownego dopuszczenia do pracy po przerwie, jeżeli w czasie trwania przerwy nie zostało stwierdzone pogorszenie zabezpieczenie strefy pracy oraz warunków bezpiecznego wykonywania pracy- to kolejne nowości które możemy znaleźć w nowym rozporządzeniu.

Dodatkowo w nowe rozporządzenie z dnia 28 sierpnia 2019 r. wzbogacone jest o całkiem nowy paragraf 33 które mówi nam, że prace przy urządzeniach energetycznych prowadzi się zgodnie z instrukcją organizacji bezpiecznej pracy, opracowana przez pracodawcę oraz zawiera wykaz co powinno się w niej znaleźć.

Choć nowe przepisy zostały już uchwalone i podane do wiadomości – opublikowane w Dz.U. z 2019 r., poz. 1830 – to jeszcze nie zaczęły obowiązywać. Rozporządzenie wchodzi bowiem w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, a zatem 26 marca 2020 r. Jednocześnie do tego czasu funkcjonować będzie dotychczasowe rozporządzenie Ministra Gospodarki z 28 marca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych (Dz.U. poz. 492).