Pracodawca, zobowiązany zapisami polskiego prawa, ma obowiązek zadbać o bezpieczeństwo pracowników, w tym także o ochronę przeciwpożarową na terenie firmy. W zakładach pracy, w których występuje podwyższone zagrożenie wybuchem z uwagi na obecność określonych materiałów, obowiązkiem jest przygotowanie przez pracodawcę oceny zagrożenia wybuchem. Co powinna zawierać ocena zagrożenia wybuchem i kto powinien ją sporządzić?
Kiedy ocena zagrożenia wybuchem w miejscu pracy jest niezbędna?
Ocenę zagrożenia wybuchem przeprowadzamy w miejscach, w których występuje określone zagrożenie. Nie każda firma będzie zobowiązana do posiadania takiej dokumentacji.
Przygotowanie oceny zagrożenia – jaki jest cel?
Zakłady pracy, w których występują strefy zagrożenia wybuchem, to zwykle firmy, w których przy produkcji wykorzystywane są materiały łatwopalne lub mające właściwości wybuchowe, albo też takie substancje uwalniają się podczas procesu produkcji np. z urządzeń, albo z produkowanych towarów. Z kolei substancje te, unosząc się w powietrzu, przyczyniają się do wystąpienia atmosfery wybuchowej. Oznacza to, że w praktyce mogą doprowadzić do wystąpienia wybuchu jeżeli dojdzie do ich zapłonu. Ocena ryzyka wybuchu ma na celu określenie, gdzie na terenie firmy może potencjalnie dojść do takiej sytuacji. Wszystko po to, by zapobiec wystąpieniu zagrożenia i lepiej zadbać o bezpieczeństwo pracowników i mienie firmy.
Co na temat opracowania oceny zagrożenia mówi polskie prawo?
Precyzyjne wytyczne na temat tego, kto jest zobowiązany do opracowania dokumentu i wykonuje ocenę zagrożenia wybuchem, są określone w polskich przepisach prawnych. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, oceny zagrożenia wybuchem dokonuje się „w obiektach i na terenach przyległych, gdzie są prowadzone procesy technologiczne z użyciem materiałów mogących wytworzyć z powietrzem mieszaniny wybuchowe (np. ciecze lub gazy, mgły łatwopalne a także różnego rodzaju pyłów) lub w których materiały takie są magazynowane”.
O obowiązku posiadania oceny pamiętać muszą osoby odpowiedzialne za ochronę przeciwpożarową obiektu, tj. właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektu. Jeżeli jesteś pracodawcą i na terenie, na którym prowadzisz swoją działalność prowadzone są ww. procesy, obowiązek sporządzenia oceny zagrożenia wybuchem ciąży również na Tobie.
Co powinna zawierać ocena zagrożenia wybuchem?
Tak jak w przypadku innych dokumentów dotyczących bezpieczeństwa firmy, np. instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, tak również kwestie związane z tym, co ocena zagrożenia wybuchem powinna zawierać, są określone w polskim prawie.
Opracowana zgodnie z ww. Rozporządzeniem ocena zagrożenia wybuchem obejmuje:
- wskazanie pomieszczeń zagrożonych wybuchem,
- wyznaczenie w pomieszczeniach i przestrzeniach zewnętrznych odpowiednich stref zagrożenia wybuchem wraz z opracowaniem graficznej dokumentacji klasyfikacyjnej (strefę zagrożenia wybuchem należy wyznaczyć wówczas, jeżeli w pomieszczeniu może występować mieszanina wybuchowa, której objętość wynosiłaby co najmniej 0,01m3 w zwartej przestrzeni),
- wskazanie czynników mogących zainicjować zapłon w ww. strefach zagrożenia wybuchem.
Czym są pomieszczenia zagrożone wybuchem?
Pierwszą rzeczą, na którą powinno się zwrócić uwagę, to zgodnie z powyższymi wytycznymi wskazanie pomieszczeń, które są w firmie zagrożone wybuchem. Co to dokładnie oznacza? Jest to pomieszczenie, w którym może wytworzyć się mieszanina wybuchowa. Powstaje ona z gazów palnych, par, mgieł lub pyłów wydzielających się w takiej ilości, że ich wybuch mógłby spowodować w pomieszczeniu przyrost ciśnienia przekraczający 5 kPa.
Graficzna dokumentacja klasyfikacyjna w ocenie zagrożenia wybuchem
Zawartość przywołanej wyżej graficznej dokumentacji klasyfikacyjnej – jednego z obowiązkowych elementów oceny zagrożenia wybuchem, także została określona przed prawodawcę. Przy jej przygotowywaniu należy pamiętać, by zawierała plany sytuacyjne, które ukazywałyby to, jaki zasięg mają strefy zagrożenia wybuchem na terenie zakładu pracy oraz jaki jest ich rodzaj. Dokumentacja musi obrazować także lokalizację i identyfikację źródeł emisji (zgodnie z zasadami, jakie zostały określone w Polskich Normach).
Ocena zagrożenia wybuchem a ocena ryzyka wybuchu
Twoi pracownicy pracują na stanowiskach, na których mogą występować atmosfery wybuchowe? Podstawowe zasady bhp oraz odpowiednie zabezpieczenia i środki ochrony indywidualnej to jeszcze nie wszystko. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 8 lipca 2010 r. w sprawie minimalnych wymagań, dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, związanych z możliwością wystąpienia w miejscu pracy atmosfery wybuchowej, dla takich stanowisk przynajmniej raz do roku należy dokonać okresowej oceny ryzyka. Częścią oceny ryzyka wybuchu może stać się właśnie ocena zagrożenia wybuchem przygotowana dla zakładu pracy.
Kto dokonuje oceny zagrożenia wybuchem i czy są do tego potrzebne uprawnienia?
Wiesz już, co powinna zawierać ocena zagrożenia wybuchem i kiedy jest niezbędna. Kto jednak jest wyznaczony do jej wykonania? Czy osoba, na której spoczywa taki obowiązek, musi posiadać specjalne uprawnienia? Oceny zagrożenia wybuchem, według zapisów Rozporządzenia może dokonać:
- inwestor,
- projektant,
- lub użytkownik decydujący o procesie technologicznym.
Dobrym rozwiązaniem jest zlecenie opracowania dokumentu oceny zagrożenia wybuchem specjaliście, mającym doświadczenie w przygotowywaniu dokumentacji ppoż. Decydując się na to, masz pewność, że przeprowadzona ocena ryzyka odbędzie się w zgodzie z obowiązującym prawem, a dokumentacja będzie kompletna i rzetelnie sporządzona. Odpowiednio przygotowana dokumentacja dotycząca ochrony przeciwpożarowej w firmie to istotna część zapewnienia bezpieczeństwa pracowników i mienia.
Jeżeli potrzebujesz wsparcia w zakresie przygotowania dokumentacji ppoż., w tym także dokumentacji zagrożenia wybuchem w swojej firmie, skontaktuj się z nami. Nasz specjalista doradzi Ci, jakiej dokumentacji potrzebuje Twoja firma, pomoże Ci w jej przygotowaniu a także podpowie Ci, w jaki sposób jeszcze możesz zadbać o bezpieczeństwo pożarowe pracowników i mienia firmy.
