Od chwili wejścia w życie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 maja 2023 r. ustanawiającego mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2, coraz częściej padają pytania o to kogo dotkną nowe regulacje i które firmy będą miały obowiązek składania raportu o podatku węglowym. Tymczasem przepisy zaczynają obowiązywać już od 1 października 2023 r. W związku z częstymi zapytaniami, przygotowaliśmy odpowiedzi na najczęstsze wątpliwości przedsiębiorców m.in. w zakresie tego, kogo dotyczy nowy podatek węglowy (CBAM) i gdzie i jakiej formie należy składać sprawozdania.
Czym jest i kogo dotyczy graniczny podatek węglowy CBAM?
CBAM czyli Carbon Border Adjustment Mechanism to mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2. Jest to rodzaj podatku nakładanego na import towarów pochodzących z krajów spoza UE, które zostały wyprodukowane przy użyciu większych ilości emisji niż jest to możliwe w UE.
CBAM ma na celu zapobieganie „ucieczce” emisji CO2 poza Unię Europejską. Wprowadzany podatek węglowy ma zagwarantować, że ceny towarów objętych podatkiem, importowanych z krajów o niższych standardach środowiskowych będą bardziej zbliżone do cen towarów produkowanych na terenie Unii Europejskiej. Wprowadzenie podatku i działania zmierzające do redukcji emisji gazów cieplarnianych to jedne z elementów walki UE z postępującymi zmianami klimatu i efektem cieplarnianym. Przez najbliższe lata CBAM będzie także stopniowo zastępować bezpłatne uprawnienia przyznawane w ramach unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETS). W ten sposób CBAM będzie ważną zachętą dla producentów unijnych do ograniczania emisji.
Branże dotknięte podatkiem węglowym - kogo i od kiedy obowiązuje CBAM?
Aby zapewnić przedsiębiorstwom i innym krajom pewność i stabilność prawa, CBAM będzie wprowadzany stopniowo i początkowo będzie miał zastosowanie tylko do wybranej liczby towarów o wysokim ryzyku ucieczki emisji, tj.:
- Żeliwo i stal,
- Aluminium,
- Cement,
- Nawozy,
- Energia elektryczna,
- Wodór.
Obowiązki związane z CBAM, podatkiem węglowym będą nakładane w dwóch etapach:
- W okresie przejściowym, trwającym od 1 października 2023 r. do 31 grudnia 2025 r., importerzy będą zobowiązani do składania kwartalnych sprawozdań o emisjach wbudowanych związanych z importem towarów objętych unijnym podatkiem węglowym.
- Od 1 stycznia 2026 r. importerzy będą zobowiązani do uiszczania opłat za emisje wbudowane.
Niewywiązanie się z obowiązków związanych z CBAM może skutkować nałożeniem kary pieniężnej na importera, która w okresie przejściowym może wynieść od 10 do 50 euro za tonę niezadeklarowanych emisji (tj. niezłożenie lub złożenie niekompletnego lub nieprawidłowego raportu CBAM)
Szczegóły dotyczące raportowania w okresie przejściowym zostały przyjęte przez Komisję Europejską w rozporządzeniu wykonawczym z dnia 17.08.2023 r., które 15 września zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
E-book CBAM
Z tego e-booka dowiesz się czym dokładnie jest CBAM, dla kogo ma największe znaczenie, a także jakie wyzwania i korzyści niesie dla przedsiębiorców.
Gdzie należy składać deklaracje o podatku węglowym? Jakie obowiązki należy spełnić po wprowadzeniu podatku węglowego CBAM w Polsce?
W okresie przejściowym, trwającym od 1 października 2023 r. do 31 grudnia 2025 r., importerzy towarów objętych CBAM będą mieli następujące obowiązki:
1) Obowiązek raportowania – tzw. sprawozdanie CBAM:
W okresie przejściowym CBAM importer składa raport CBAM raz na kwartał. Sprawozdanie to będzie zawierało informacje o towarach importowanych w danym kwartale i nie powinno być składane później niż miesiąc po zakończeniu tego kwartału. Mówiąc dokładniej, sprawozdanie zawiera informacje, o których mowa w art. 35 rozporządzenia (UE) 2023/956:
- całkowita ilość każdego rodzaju towarów;
- rzeczywisty całkowity poziom emisji wbudowanych;
- całkowite emisje pośrednie;
- opłatę emisyjną należną w państwie pochodzenia za emisje wbudowane w towary przywożone, z uwzględnieniem rabatów lub innej dostępnej formy rekompensaty.
Importerzy towarów CBAM nie będą musieli posiadać zezwolenia w okresie przejściowym, aby móc importować te towary do UE. Służby celne poinformują importerów towarów CBAM o ich obowiązkach sprawozdawczych w momencie importu.
Sprawozdanie CBAM będzie składane za pomocą rejestru przejściowego CBAM, który zostanie wdrożony i udostępniony dla przedsiębiorców od 1 października 2023 r. wraz z zestawem webinarów i szkoleń, które ułatwią korzystanie z rejestru i składanie danych w okresie przejściowym.
Rejestr przejściowy CBAM będzie stanowił elektroniczną bazę danych, w której będą gromadzone informacje zgłaszane w okresie przejściowym. Rejestr przejściowy CBAM stanowi podstawę opracowania i ustanowienia rejestru CBAM zgodnie z art. 14 ww. rozporządzenia.
2) Obowiązek współpracy:
Importerzy będą zobowiązani do współpracy z organami podatkowymi w zakresie gromadzenia i przekazywania informacji niezbędnych do prawidłowego naliczenia i poboru podatku CBAM. Obowiązki importerów w okresie przejściowym mają na celu przygotowanie ich do pełnego wdrożenia przepisów CBAM w 2026 r., kiedy to importerzy będą zobowiązani do uiszczania opłat za emisje wbudowane.
Wdrożenie podatku węglowego i terminy składania sprawozdań? Do kiedy trzeba złożyć sprawozdanie CBAM?
Sprawozdania o importowanych towarach objętych podatkiem CBAM będą składane kwartalnie do końca każdego miesiąca następującego po kwartale, w którym dokonano importu.
W związku z problemami w działaniu rejestru, został wydłużony termin składania pierwszych sprawozdań kwartalnych. Zgodnie z nowymi ustaleniami, sprawozdania za IV kwartał 2023 roku będzie można złożyć w dodatkowym terminie 30 dni, licząc od daty 1.02.2024 r.
Kolejne sprawozdania dotyczące importowanych wyrobów objętych CBAM będzie należało składać w terminach do dnia:
- 30 kwietnia
- 31 lipca
- 31 października
Coraz częściej wśród przedsiębiorców z sektorów objętych CBAM pojawiają się także pytania o to, w jaki sposób wypełniać i składać sprawozdania w sprawie podatku węglowego. Na szczęście został już w tej kwestii opublikowany poradnik/wytyczne. Trwają także prace nad innymi materiałami mającymi ułatwiać spółkom wywiązywanie się z tego obowiązku, m.in. kalkulatory wysokości podatku węglowego, seminaria i webinaria. Więcej informacji na ten temat osoby zainteresowane znajdą na oficjalnej stronie internetowej UE.
Raportowanie CBAM – współpraca z dostawcami jest kluczowa
Od 1 lipca 2024 r. wszystkie towary importowane z krajów trzecich do UE będą podlegać bardziej rygorystycznym wymaganiom sprawozdawczym w ramach mechanizmu CBAM. Oznacza to, że firmy z UE będą zobowiązane do przedstawiania emisji wbudowanych w oparciu o dane rzeczywiste.
Należy zatem pilnie wdrożyć niezbędne procedury i rozpocząć komunikację z dostawcami, aby zapewnić dokładność i kompletność danych niezbędnych do raportowania CBAM. Właściwe raportowanie jest niemożliwe bez ścisłej współpracy z dostawcami, którzy dostarczają niezbędnych danych m.in. o emisji wbudowanej w importowane towary.
Konieczna jest ścisła współpraca z dostawcami, aby zapewnić ich zaangażowanie i pozyskać niezbędne dane. Brak danych od dostawców o emisjach wbudowanych po 1 lipca uniemożliwi prawidłowe wypełnienie obowiązków sprawozdawczych CBAM i może skutkować sankcjami finansowymi, a nawet wstrzymaniem importu towarów na obszar UE.
Ignorowanie tego problemu może doprowadzić do utraty obecnych dostawców z krajów trzecich i zakłóceń w łańcuchach dostaw, co może negatywnie wpłynąć na ciągłość produkcji.
Graniczny podatek węglowy CBAM – komu powierzyć raportowanie w firmie?
Podatek węglowy CBAM to zadanie zarówno dla działu ochrony środowiska, jak i księgowego. Dział ochrony środowiska powinien być odpowiedzialny za monitorowanie i analizowanie przepisów dotyczących podatku CBAM. Powinien również współpracować z działem księgowym w zakresie wdrażania nowych procedur i obowiązków związanych z podatkiem CBAM. Księgowy z kolei powinien być odpowiedzialny za prawidłowe naliczenie wysokości podatku węglowego i jego odprowadzanie. Powinien również przygotowywać sprawozdania o importowanych towarach objętych podatkiem CBAM.
W praktyce, odpowiedzialność za podatek CBAM może być podzielona pomiędzy dział ochrony środowiska i księgowy. Ważne jest, aby oba działy współpracowały ze sobą, w celu zapewnienia w organizacji prawidłowego wdrażania i wykonania nowych obowiązków związanych z podatkiem CBAM.
Graniczny podatek węglowy UE. Czy ze względu na wprowadzenie podatku węglowego trzeba obliczać ślad węglowy?
Nie, ze względu na podatek CBAM nie trzeba wyliczać śladu węglowego. Podatek CBAM jest nakładany na towary importowane, które zostały wyprodukowane przy użyciu większych ilości emisji dwutlenku węgla niż to możliwe w UE. Nie jest nakładany na emisje związane z wytwarzaniem towarów na terenie UE.
Raport o podatku węglowym – czy są polskie wersje językowe rozporządzenia CBAM i załączników?
Polskie wersje językowe rozporządzenia wykonawczego określającego zasady wdrażania CBAM w fazie przejściowej i jego załączników w dniu 15 września zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32023R1773).
Wprowadzenie CBAM wywołało mnóstwo wątpliwości u przedsiębiorców. Z pewnością wdrożenie granicznego podatku węglowego będzie wymagało od poszczególnych przedsiębiorstw dostosowania się do nowych przepisów i pozyskania niezbędnej wiedzy na temat właściwego wyliczania poziomu podatku węglowego, jaki firma musi uiścić. Z pewnością, aby uniknąć w tym temacie błędów, warto jest zagwarantować pracownikom udział w specjalistycznych szkoleniach bądź konsultacjach.
Od 1.10.2023 r. zaczął obowiązywać graniczny podatek węglowy. Jeżeli Twoja firma również została objęta obowiązkiem raportowania i potrzebujesz konsultacji z ekspertem w zakresie odpowiedniego raportowania, skontaktuj się z nami. Nasz ekspert doradzi Ci w kwestiach związanych z raportowaniem w Twojej firmie i pomoże Ci w rozwianiu wątpliwości dotyczących ograniczania emisji.
Zapytaj o szczegóły
Wypełnij formularz, a my skontaktujemy się z Tobą, aby porozmawiać o szczegółach i przedstawić Ci propozycję współpracy.
Administratorem danych zawartych w korespondencji e-mail jest SQD Alliance Sp. z o.o. z siedzibą w Pszczynie przy ulicy Stefana Batorego 19, 43-200 poczta Pszczyna, NIP: 6381701670, REGON: 240513222, wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS: 0000269551.
Wysyłając wiadomość, przekazują nam Państwo adres e-mail oraz inne dane zawarte w treści wiadomości. Szczegóły dotyczące przetwarzania danych są dostępne w Polityce Prywatności dostępnej na tej stronie internetowej.
