Chociaż przywykliśmy tak o niej myśleć, praca w biurze wcale nie jest zdrowa dla naszego organizmu i również wiąże się ze zmęczeniem. Długotrwałe pozostawanie w pozycji siedzącej mocno obciąża kręgosłup (bardziej niż pozycja stojąca), a długotrwałe patrzenie w ekran monitora męczy i pogarsza wzrok. Na szczęście coraz częściej zwraca się uwagę na zagadnienie jakim jest ergonomia pracy biurowej. Jakie są obowiązki pracodawcy w tym zakresie?
Ergonomia pracy przy komputerze – co musi zapewnić pracodawca?
O obowiązkach pracodawcy w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy w firmie przeczytamy w Kodeksie pracy. Poszukując jednak informacji na temat tego, co pracodawca musi zapewnić swoim pracownikom na stanowiskach pracy biurowej, należy sięgnąć do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Mimo iż przepis jest sprzed 23 lat okazuje się że często spotkać można jeszcze stanowiska biurowe które tych minimalnych wymagań nie spełniają.
Zgodnie z przywołanym wyżej Rozporządzeniem, do obowiązków pracodawcy należy właściwe zorganizowanie stanowiska pracy z monitorami ekranowymi. Musi to zrobić z uwzględnieniem wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii przynajmniej w stopniu minimalnym. Wymagania, o których mowa, stanowią załącznik do Rozporządzenia i dotyczą wszystkich aspektów pracy z wykorzystaniem monitorów ekranowych.
Chcesz zadbać o zdrowie swoich pracowników? Zorganizuj wyzwanie ergonomiczne w swojej firmie
1. Ocena warunków na stanowiskach pracy
Oprócz zadbania o to, by stanowisko pracy spełniało wymagania określone w załączniku do Rozporządzenia, pracodawca ma również obowiązek przeprowadzania oceny warunków pracy na przygotowanych stanowiskach. Taka ocena powinna skupiać się na 5 aspektach:
- Czy stanowiska pracy są zorganizowane w taki sposób, aby zapewnić spełnienie wymogów bhp?
- Czy stan elementów wyposażenia stanowisk pracy zapewnia bezpieczeństwo pracy, w tym także ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym?
- Czy narząd wzroku oraz układ mięśniowo-szkieletowy pracowników nie jest obciążony?
- Czy pracownicy nie są obciążeni czynnikami fizycznymi, w szczególności nieodpowiednim oświetleniem?
- Czy sposób organizacji pracy nie wpływa na obciążenie psychiczne pracowników?
Ocena ta powinna potwierdzić że stanowisko pracy jest odpowiednio zorganizowane. O wynikach tej oceny, tak samo jak o wszystkich innych aspektach ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracy, a także wszystkich stosowanych środkach bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, pracodawca jest obowiązany informować swoich podwładnych. Oczywiście jego obowiązkiem jest także przeszkolenie pracowników w zakresie bhp, choćby w zakresie możliwych regulacji dostępnych na stanowisku pracy.
2. Przerwy w pracy przy monitorze
Nieustanna praca przy monitorze szkodzi narządowi wzroku, a długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej sprzyja występowaniu bólu układu mięśniowo-szkieletowego (szczególnie dolnej części pleców, odcinka lędźwiowego kręgosłupa oraz szyi). Udowodniono negatywny wpływ obu tych czynników na nasze zdrowie. Pracodawca musi więc zapewnić pracownikom rozwiązania, które nieco zniwelują działanie powyższych czynników. Tu istotnym czynnikiem jest też „jakość” powietrza. W pomieszczeniach pracy zaleca się utrzymywać temperaturę w zakresie 21-24 oC i wilgotność względną powietrza na poziomie 40-60%.
W czasie pracy na stanowisku wyposażonym w monitor ekranowy mamy prawo łączyć na przemian pracę związaną z obsługą monitora z obowiązkami, które nie będą obciążały narządu wzroku. Pracować możemy też w innych pozycjach ciała, by odciążyć kręgosłup. Po każdej pełnej godzinie pracy przy monitorze mamy prawo do co najmniej 5-minutowej przerwy na zmianę pozycji ciała i wykonanie ćwiczeń rozluźniających. Pamiętajmy, że jest ona wliczana do czasu pracy.
3. Profilaktyczna opieka zdrowotna
Jeżeli nasze obowiązki zawodowe polegają na pracy przy monitorze ekranowym, pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia nam skrojonej na miarę profilaktycznej opieki zdrowotnej. Zakres tej opieki oraz zasady, na jakich jest nam zapewniana, są określone w przepisach odrębnych dotyczących badań medycyny pracy. W ślad za tym lekarz medycyny pracy może wydać pracownikowi zalecenia do korzystania z okularów korekcyjnych podczas pracy z komputerem. Dla pracownika będzie to stanowiło możliwość dofinansowania zakupu okularów przez pracodawcę.
Jak powinno wyglądać Twoje stanowisko pracy?
Rozporządzenie szczegółowo określa, jak powinno wyglądać stanowisko pracy z komputerem. By mówić o stanowisku ergonomicznym do podstawowych wymagań należałoby dodać m.in. możliwość regulacji długości siedziska oraz wysokości i skrętu podłokietników. Znajdziemy tam wytyczne dotyczące obowiązkowego wyposażenia, a także elementów, które powinny znaleźć się w biurze, jeżeli potrzebują tego pracownicy.
Ergonomia pracy przy komputerze kojarzy się nam zwykle z właściwą wysokością biurka, regulowanym krzesłem, oraz odpowiednim ustawieniem monitora. Oczywiście są to bardzo ważne elementy. Odpowiednie dopasowanie wysokości krzesła do biurka, a także inne regulacje siedziska pozwalają nam na utrzymanie prawidłowej postawy podczas pracy. Stanowisko pracy wyposażone w blat o wymaganej szerokości umożliwi nam trzymanie niezbędnych do pracy narzędzi w zasięgu rąk. Nie musimy dzięki temu przyjmować wymuszonej pozycji ciała.
Prócz powyższego, należy zadbać o szereg innych wymagań, które pomogą pracownikom ustrzec się przed dolegliwościami wynikającymi z nieodpowiedniej postawy podczas pracy. Przede wszystkim wyposażenie naszego stanowiska pracy, a także sposób, w jaki rozmieszczone są na nim poszczególne elementy, nie może sprawiać, iż wykonywanie obowiązków nadmiernie obciąży nasz układ mięśniowo-szkieletowy i wzrok. Nie może być również źródłem zagrożenia dla pracownika.
Interesuje Cię temat ergonomii w miejscu pracy? Zorganizuj szkolenie dla swoich pracowników.
