Jak dbać o zdrowie skóry nie tylko latem?

Wraz z nadejściem ciepłych dni chętniej wychodzimy z domu. Spędzanie czasu na świeżym powietrzu jest przyjemne i zdrowe, pod warunkiem, że nie zapomnimy przy tym o odpowiedniej ochronie skóry. Szczególnie jeżeli mamy dużo znamion. Jak dbać o zdrowie skóry, by ochronić ją przed szkodliwym promieniowaniem UV?

Co zagraża Twojej skórze?

Skóra jest największym narządem ciała człowieka. Powierzchnia skóry dorosłego człowieka może osiągnąć nawet do 2 m² i ważyć do 4 kg. Szacuje się, że powierzchnia 5 cm² skóry zawiera około 50 włosów, 80 gruczołów potowych, 130 punktów czuciowych dotyku, 60 punktów wrażliwych na gorąco, 10 punktów wrażliwych na zimno, 1000 zakończeń nerwów bólowych, 1350 cm maleńkich naczyń krwionośnych i 15 milionów komórek.

Skóra zbudowana jest z następujących warstw:

1. Naskórka – najcieńszej warstwy skóry, stanowiącej barierę pomiędzy żywymi komórkami ludzkiego ciała a światem zewnętrznym. Naskórek pełni funkcję ochronną dla organizmu, zapobiega wnikaniu drobnoustrojów chorobotwórczych, chroni skórę przed uszkodzeniami mechanicznymi i zatrzymuje wodę wewnątrz tkanek.
2. Skóry właściwej – składającej się z tkanki łącznej, naczyń krwionośnych, zakończeń nerwowych i przydatków skóry (gruczołów potowych, gruczołów łojowych i mieszków włosowych). Taka budowa pozwala zapewnić elastyczność i wytrzymałość skóry, chroniąc ją przed uszkodzeniami. Dzięki niej możliwe jest również odbieranie różnego typu bodźców zewnętrznych takich jak ciepło, zimno, dotyk, ból.
3. Tkanki podskórnej – najgłębiej położonej warstwy skóry, zawierającej liczne komórki tłuszczowe. Zapewnia ona ciału izolację termiczną oraz magazynuje energię.

Najistotniejszą warstwą skóry w kontekście powstawania zmian nowotworowych jest naskórek, składający z pięciu warstw, tj. warstwy podstawowej, kolczystej, ziarnistej, jasnej i rogowej. Nowotwory skóry powstają najczęściej z komórek budujących warstwę podstawową i kolczystą naskórka. Wyszczególnić należy dwie kategorie nowotworów skóry: czerniak (powstający z komórek barwnikowych naskórka – melanocyt) i nieczerniak. Najczęstszymi nowotworami nieczerniakowymi są:

• nowotwór skóry podstawnokomórkowy – zbudowany z komórek warstwy kolczystej,
• nowotwór skóry płaskonabłonkowy – zbudowany z komórek warstwy podstawnej, który stanowi niemal 80% wszystkich rozpoznań raków skóry.

Ochrona skóry przed promieniowaniem UV — dlaczego jest taka ważna?

Dominującym czynnikiem ryzyka zachorowania na nowotwór skóry jest nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV poprzez opalanie ciała na słońcu i w solarium. Każda sesja w solarium podnosi ryzyko wystąpienia czerniaka skóry o 1,8%. Solarium jest najbardziej szkodliwe dla osób przed 30-tym rokiem życia, zwiększając ryzyko zachorowania na nowotwór skóry nawet o 75% w porównaniu z osobami, które z łóżka opalającego nigdy nie korzystały. Co więcej, wykazano, że kumulacyjna ekspozycja na słońce (także w dzieciństwie), której towarzyszyły oparzenia skóry, zwiększa ryzyko zachorowania na czerniaka.

Zarówno promieniowanie UVA, jak i UVB są nieodłącznymi czynnikami środowiskowymi, które stanowią duże zagrożenie dla naszego zdrowia. Odpowiednie dawki promieniowania słonecznego pozytywnie wpływają na zdrowie, samopoczucie i piękny wygląd, konieczne jest jednak zachowanie umiaru i stosowanie ochrony przeciwsłonecznej.

Promieniowanie UVA
Na promieniowanie UVA jesteśmy narażeni przez cały rok, nie tylko latem, dlatego o ochronę skóry warto zadbać również zimą. Promieniowanie to jest określane mianem promieniowania długiego z uwagi na jego możliwość przedostawania się do najgłębszych warstw naszej skóry. Przyczynia się do zaburzeń pigmentacji, powstawania przebarwień, kancerogenezy i przedwczesnego starzenia się skóry.

Promieniowanie UVB
Promieniowanie UVB przenika do warstwy podstawowej naskórka i pobudza syntezę melaniny i produkcję witaminy D. Choć stanowi zaledwie 5% promieniowania docierającego do powierzchni Ziemi to ma silny wpływ na zdrowie człowieka. Odpowiada za reakcje zapalne i rumień w wyniku oparzeń słonecznych, a także występowanie nowotworów skóry i podrażnień spojówki.

Nadmierna ekspozycja na promieniowanie nie tylko zwiększa ryzyko nowotworów i zmian skórnych (m.in. rumieni, alergii), ale także uszkadza wzrok, wywołuje udar cieplny oraz przyspiesza fotostarzenie się skóry. Co więcej, może wywołać stres oksydacyjny w wyniku nadmiernej aktywności wolnych rodników.

Ochrona skóry przed słońcem. Jak się zabezpieczyć przed promieniowaniem UV?

Znając szkodliwość promieniowania, warto również wiedzieć, jak się przed nim ochronić. Na szczęście oferta filtrów ochronnych jest obecnie na tyle duża, że każdy z nas znajdzie odpowiedni dla swojej skóry. By wybrać filtr, który najlepiej odpowie na nasze potrzeby, poznajmy ich rodzaje:

• Filtry fizyczne, nazywane również „filtrami lustrzanymi” z uwagi na specyfikę ich działania tj. odbijania promieniowania. Zaliczamy do nich barwne pigmenty i tzw. pigmenty Powszechnie stosowane w preparatach kosmetycznych, polecane głównie do ochrony przed promieniami słonecznymi dla niemowląt, małych dzieci oraz do skóry wrażliwej lub alergicznej.
• Filtry chemiczne – wnikają w powierzchniowe warstwy naskórka i pochłaniają część promieniowań krótkich oraz odbijają promieniowanie o dłuższych falach. Popularne w preparatach kosmetycznych.
• Filtry naturalne – są to związki pochłaniające promieniowanie UVA i UVB
  oraz środki antyseptyczne i przeciwzapalne. Wchodzą w skład pomadek ochronnych (kit pszczeli) i preparatów kosmetycznych utrwalających opaleniznę (np. wyciąg z aloesu i orzecha).
• Substancje wychwytujące wolne rodniki – stosowane pod postacią nutrikosmetyków, do związków wychwytujących wolne rodniki zaliczamy m.in. witaminę E, β-karoteny i wyciągi roślinne (Gingo biloba, lub Echinacea).

Jak dbać o zdrowie skóry w 6 krokach?

Profilaktyka nowotworów jest bardzo istotna, dlatego warto postawić na edukację zdrowotną w tym zakresie. Najważniejsze to wiedzieć, że każdy z nas może podjąć działania mające na celu ochronę skóry. Są to proste czynności, które może wprowadzić każdy z nas. Jak zadbać o zdrowie skóry? Oto najważniejsze zasady:

1. Obserwowanie własnego ciała w zakresie istniejących znamion, jak i nowych zmian skórnych.
2. Unikanie słońca latem w godzinach między 10:00-14:00.
3. Przygotowanie skóry na ok. 20-30 minut przed ekspozycją na słońce (preparaty ochronne stosujemy jeszcze przed wyjściem z domu).
4. Stosowanie kremów z wysokimi filtrami zabezpieczającymi przed promieniowaniami UV, zgodnie z ich przeznaczeniem.
5. Podczas plażowania, za każdym razem po kąpieli należy nałożyć na skórę preparat ochronny, nawet jeśli na opakowaniu znajduje się informacja o tym, że jest on wodoodporny.
6. Stosowanie ciemnych okularów z powłoką anty-UV oraz ochrona skóry głowy przed słońcem z pomocą kapeluszy i czapek.

Pamiętanie o tych zasadach z pewnością zmniejszy ryzyko zachorowania na nowotwory skóry, w tym nowotwory skóry głowy. W zakresie zapobiegania nowotworom warto skorzystać przy tym z programu profilaktyki, którego zasady dostępne są na stronie pacjent.gov.pl.

Zapobieganie rakowi, w tym groźnym nowotworom skóry, to podstawa w dobie coraz częstszych zachorowań. Jeżeli chcesz zadbać o edukację zdrowotną w zakresie profilaktyki nowotworów w swojej firmie, skontaktuj się z nami. Nasz specjalista podpowie Ci, jakie działania wprowadzić w miejscu pracy, by pomóc pracownikom i przyczynić się do zwiększenia ich świadomości na temat nowotworów.