Fundusze Unijne

Przemoc psychiczna w pracy – czym jest i jak z nią walczyć?

Przemoc psychiczna w pracy jest w Polsce często występującym problemem. Istotne jest, by wiedzieć jak rozpoznać takie działania i umiejętnie się przed nimi chronić. Zgodnie ze statystykami ponad połowa pracowników doświadczyła przemocy słownej w miejscu pracy. Zagrożeniem dla psychiki podwładnych jest także mobbing i gaslighting.

Czym jest mobbing?

Definicja zawarta w Kodeksie pracy tłumaczy mobbing, jako uporczywe i długotrwałe nękanie lub zastraszanie pracownika, które wywołują u pracownika zaniżoną ocenę przydatności zawodowej. Działania te mają na celu poniżenie lub ośmieszenie, izolowanie lub też wyeliminowanie pracownika z zespołu.

O tym jak powszechne jest to zjawisko świadczy fakt, że w 2019 roku problem dotyczył blisko 46% pracowników.

Działania mobbingowe obejmują takie zachowania, jak obrażanie i wyśmiewanie, ignorowanie, zachowania agresywne, krzyk, obraźliwe gesty. W tym pojęciu zamyka się również naruszanie dobrego wizerunku, poprzez obmawianie i bezpodstawną krytykę. Częstym działaniem jest np. utrudnianie wykonywania zadań poprzez zatajanie istotnych informacji, przeciążanie pracą lub przeciwnie – nie przydzielanie żadnych obowiązków. Osoba mobbingująca może wyśmiewać pomysły ofiary, kwestionować podejmowane przez nią decyzje lub umniejszać jej wkład w pracę, przygotowywane projekty. Wszystko to po to, by wywołać u ofiary mobbingu poczucie, że nie nadaje się do wykonywanej pracy, zaniżyć jego poczucie własnej wartości.

Wbrew temu, co można by przypuszczać, problem mobbingu dotyka nie tylko osób wycofanych lub odznaczających się nadmierną wrażliwością. Często ofiarą staje się pracownik kreatywny, empatyczny. Działania przemocowe zaczynają się często od krytykowania i wytykania błędów. Niepowstrzymane eskalują i bywa, że od ofiary odsuwa się coraz więcej współpracowników.

Mobbing i gaslighting - przemoc psychiczna w pracy

 

Mobbing i gaslighting – na czym polegają?

Gaslighting – na czym polega?

Rzadziej przy omawianiu zjawiska jakim jest przemoc psychiczna w miejscu pracy możemy przeczytać o gaslightingu. Ta forma mobbingu polega na manipulowaniu ofiarą w taki sposób, że traci ona zaufanie do siebie samej. Zaczyna kwestionować swoje odczucia, a nawet wspomnienia czy doświadczenie. Manipulant osiąga to poprzez podawanie w wątpliwość wersji wydarzeń przedstawianych przez ofiarę, wmawianie jej, że przeinacza fakty, zmyśla, przesadza lub wręcz ma urojenia. Finalnie osoba, która padła ofiarą gaslightingu zaczyna obawiać się podejmowania jakichkolwiek decyzji i kwestionuje własne zdrowie psychiczne.

Jakie skutki ma przemoc psychiczna w pracy?

Doświadczanie przemocy psychicznej nie pozostaje bez wpływu na ofiarę. Staje się ona wycofana, przygnębiona, przestaje wierzyć w siebie i swoje kompetencje w pracy. Chroniczny stres jakiego doświadcza w pracy sprawia, że obniża się jej efektywność i odporność. Często towarzyszy temu również bezsenność. Nierzadko długotrwałe doświadczanie zjawiska przemocy psychicznej skutkuje zaburzeniami lękowymi, nerwicowymi bądź depresją. Zjawisko to rzutuje nie tylko na sferę zawodową, ale również na prywatną.

Konsekwencje przemocy psychicznej w miejscu pracy można podzielić na indywidualne, organizacyjne i społeczne. Do konsekwencji indywidualnych zaliczamy problemy zdrowotne osoby dotkniętej przemocą, a także zachwianie relacji pomiędzy pracownikami działu lub całej firmy. Konsekwencje organizacyjne, czyli te, które uderzają w działanie zakładu, to między innymi zwiększona absencja pracownika, znaczny spadek jego produktywności, a także opuszczenie przez pracownika firmy. Z pewnością żaden szef nie chciałby stracić kompetentnego podwładnego. Tak jednak nierzadko się dzieje, gdy w firmie mamy problem mobbingu. Co więcej, obniżenie jakości pracy oraz zaangażowania w powierzone zadania dotyka nie tylko osoby, wobec której stosowana jest przemoc, ale i innych pracowników będących świadkami takich zachowań.

Nie należy również zapominać o utracie dobrego wizerunku firmy, a także stratach finansowych związanych z procesem i wypłatą odszkodowania dla ofiary przemocy.

Do poważnych konsekwencji należy zaliczyć także te społeczne. Przemoc psychiczna, która ma miejsce na gruncie zawodowym dotyka bowiem nie tylko konkretnej osoby – ofiary przemocy, ale także firmy, w jakiej pracuje. W środowisku, w którym występuje mobbing, zaburzone są relacje między pracownikami (nie tylko między mobberem i jego ofiarą), komunikacja oraz jest obniżona efektywność pracy. Bywa, że osoba systematycznie poddawana przemocy przedwcześnie kończy swoją karierę zawodową i musi podjąć długotrwałe leczenie.

Przemoc psychiczna w pracy - jakie są jej skutki?

 

Przemoc psychiczna w pracy może skutkować pojawieniem się bezsenności, nerwicy, zaburzeń lękowych lub depresji.

Przemoc psychiczna w pracy – jak z nią walczyć?

Ważne, by uświadomić sobie, że z przemocą psychiczną w miejscu pracy możemy i musimy walczyć. Jak zgłosić przemoc psychiczną i gdzie szukać pomocy? Jeżeli mobbingującym jest któryś ze współpracowników lub przełożony, warto w pierwszej kolejności udać się z zaistniałym problemem do pracodawcy, głównego zarządzającego. Przypadki przemocy psychicznej każdy z pracowników może również zgłosić do Państwowej Inspekcji Pracy. Takiego zgłoszenia możemy dokonać anonimowo, a skutkuje ono przeprowadzeniem kontroli przez Inspekcję. Jeśli podczas kontroli inspektorzy stwierdzą, że w zakładzie naruszane są prawa pracowników, na pracodawcę zostanie nałożona kara. Pracownik może dochodzić swoich praw także w sądzie.

Istotna jest właściwa edukacja kadry z zakresu tego, czym jest przemoc psychiczna w pracy i jak ją rozpoznać. Dobrze jest zadbać również o przeszkolenie kadry pod kątem właściwych relacji w pracy zawodowej. Przydatne okazują się kursy z zakresu właściwej komunikacji w zespole. Podczas szkolenia specjaliści tłumaczą, w jaki sposób skutecznie komunikować się w zespole oraz radzić sobie z krytyką. Z kolei przeznaczone dla specjalistów, team leaderów i managerów szkolenie z zakresu asertywności w relacjach zawodowych nie tylko uczy zachowań asertywnych i wzmacnia pewność siebie, ale również dotyka problematyki presji i manipulacji.

SQDA wsparcie psychiczne pracowników i przeciwdziałanie mobbingowi w pracy

 

Warto dołożyć wszelkich starań, by odpowiednio zadbać o dobrą atmosferę w pracy i zdecydowanie zwalczać wszelkie zachowania noszące znamiona przemocy psychicznej. Uchroni nas to przed konfliktami w zespole, spadkiem wydajności w pracy, a przede wszystkim sprawi, że podwładni będą czuli się bezpieczni, co korzystnie wpłynie na ich efektywność, kreatywność i przywiązanie do firmy.

Skontaktuj się z nami

Jeżeli chcesz zadbać o odpowiednią komunikację i relacje w zespole oraz edukować pracowników na temat przemocy psychicznej w miejscu pracy i tego, jak sobie z nią radzić, skontaktuj się z nami. Pomożemy Ci w wyborze odpowiednich szkoleń i warsztatów dla Twojej kadry.

Administratorem danych zawartych w korespondencji e-mail jest SQD Alliance Sp. z o.o. z siedzibą w Pszczynie przy ulicy Stefana Batorego 19, 43-200 poczta Pszczyna, NIP: 6381701670, REGON: 240513222, wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS: 0000269551.

Wysyłając wiadomość, przekazują nam Państwo adres e-mail oraz inne dane zawarte w treści wiadomości. Szczegóły dotyczące przetwarzania danych są dostępne w Polityce Prywatności dostępnej na tej stronie internetowej.