Nowoczesne technologie stanowią duże ułatwienie, umożliwiając nam pracę zdalną, czytanie newsów oraz kontaktowanie się z osobami z najdalszych zakątków świata. Niestety nadmiar informacji oraz zacieranie się granic pomiędzy życiem prywatnym i zawodowym może spowodować stres informacyjny. Jakie mogą być jego skutki dla firmy i pracowników? Czy można z nim walczyć?
Skąd się bierze stres informacyjny u pracowników?
Z badań przeprowadzanych jeszcze przed pandemią, które zostały przytoczone na Konferencji online pt. „STRES cyfrowy”, wynikało, że Polacy są jednym z najbardziej zestresowanych narodów. Od 85% do nawet 90% pracowników odczuwało bowiem stres. Wraz z początkiem pandemii do naszych stałych stresorów dołączyły kolejne – np. te, związane z pracą zdalną.
Pandemia sprawiła, że praca w trybie home office stała się udziałem wielu osób, które na co dzień zawsze pracowały stacjonarnie. Czy zwiększyło to stres u tych pracowników? Niestety tak. Wpływ na to miało zacieranie się granic pomiędzy pracą i życiem prywatnym, niedostateczne umiejętności cyfrowe, przeładowanie informacjami, które atakowały nas z komunikatorów i maili.
Wielu z nas stale jest online. Coraz trudniejsze staje się zatem zachowanie balansu cyfrowego. Jeśli mowa o balansie cyfrowym, warto wspomnieć także o tym, czym jest dobrostan cyfrowy (technologiczny). Jest to indywidualne poczucie równowagi pomiędzy korzyściami i wadami z korzystania z łączności mobilnej. Uwzględnia wpływ technologii i usług cyfrowych na zdrowie fizyczne, psychiczne i emocjonalne ludzi. Polega na tworzeniu i utrzymywaniu zdrowych relacji ludzi z technologiami, tak aby właściwie zrealizować ich potencjał.
Co to jest stres informacyjny?
Definicja stresu informacyjnego tłumaczy to zjawisko jako doświadczanie stresu z powodu przeładowania informacjami, nadmiernej stymulacji, używania zbyt wielu aplikacji i komunikatorów, a także ciągłego rozpraszania uwagi. Innymi słowy, jest to stres spowodowany nadmiarem bodźców pojawiających się podczas bycia online.
Stres cyfrowy u pracowników — co jest przyczyną?
Wyobraźmy sobie pracę przy komputerze, polegającą np. na skrupulatnym przygotowaniu raportu z wykorzystaniem wielu danych. Próbujemy się skupić i zrealizować projekt bezbłędnie. Tymczasem na monitorze pokazuje się powiadomienie o nowym mailu z pytaniem dotyczącym całkowicie innego zadania. W tle słyszymy wibracje telefonu. Co jakiś czas ktoś ze współpracowników odzywa się z jakimś pytaniem na komunikatorze. Damy radę skupić się na swoim zadaniu, wykonać je o czasie i nie mieć przy tym poczucia przeładowania informacjami i wyczerpania? Chyba mało kto to potrafi.
Wśród stresorów związanych z technologiami wyróżniamy:
- zdobywanie zbyt dużej ilości informacji, nadmiar informacji w komunikacji,
- wielozadaniowość, ciągła dostępność,
- korzystanie z programów i aplikacji wymagających ciągłej aktywności pracownika, które utrudniają robienie regularnych przerw,
- aplikacje, wiadomości przesyłane za pośrednictwem maili i czatów,
- dźwięki związane z nadchodzącymi komunikatami, powiadomieniami i przypomnieniami – dzwonienie, wibracje.
Skutki braku równowagi cyfrowej
Istnieje wiele badań naukowych, wykazujących psychologiczne skutki zdrowotne i motywacyjne źródła stresu cyfrowego. Ich wyniki wykazały istnienie związku pomiędzy obciążeniem aplikacjami na smatfronach, komunikacją za pośrednictwem e-maili i mediów społecznościowych, a występowaniem stresu. Udowodniono także pośredni wpływ technologii cyfrowych na występowanie wypalenia zawodowego, depresji i lęku.
Więcej na temat wypalenia zawodowego, jego przyczyn, konsekwencji oraz sposobów radzenia sobie z nim, przeczytasz w naszym artykule pt. „Czym jest wypalenie zawodowe i jak mu zapobiegać?”
Stres informacyjny — skutki dla pracodawcy i pracownika
Stres cyfrowy stwarza duże zagrożenie zarówno dla pracodawców, jak i dla pracowników. Na co najczęściej jesteśmy narażeni w związku ze stresem informacyjnym? Jak wpływa na efektywność w pracy i zdrowie pracowników?
Skutki stresu cyfrowego dla pracodawcy:
- zmniejszona efektywność i kreatywność pracowników,
- spadek jakości pracy,
- brak koncentracji na powierzonych zadaniach,
- obniżona satysfakcja z pracy,
- wypalenie zawodowe kadry,
- większa rotacja w firmie,
- wyższa absencja chorobowa w zespole.
Skutki stresu cyfrowego dla pracownika:
- obniżenie samopoczucia i kondycji psychicznej oraz fizycznej,
- większe prawdopodobieństwo zaburzeń psychicznych, w tym depresji, lęków,
- pogorszenie się relacji społecznych,
- większe trudności w wykonywaniu codziennych czynności, nie tylko w życiu zawodowym, ale i prywatnym,
- wyższy poziom odczuwanego lęku i stresu,
- uczucie przeciążenia i zmęczenia,
- „gonitwa myśli”, zaburzenia koncentracji i pamięci, niemożność skupienia się na dłużej na zadaniu,
- zaburzenia snu,
- ogólne pogorszenie się stanu fizycznego, psychicznego i emocjonalnego.
Wśród skutków nadmiaru informacji i stałego bycia online można wymienić również:
- syndrom fantomowego dzwonka – wydaje nam się, że słyszymy dzwonek telefonu lub odczuwamy jego wibracje.
- efekt google – zaobserwowano, że mamy większą tendencję do zapominania informacji, jeżeli tylko możemy w łatwy sposób odnaleźć je poprzez wyszukiwarkę internetową.
- choroba e-lokomocyjna – wyświetlające się komunikaty, migające powiadomienia w nowoczesnych interfejsach, stałe przebywanie przy komputerze – to wszystko sprawia, że zaczynamy czuć się tak, jak osoba dotknięta chorobą lokomocyjną, która właśnie odbywa podróż autobusem. Mamy mdłości, zawroty głowy.
Chcesz pomóc pracownikom w utrzymaniu higieny cyfrowej? Zorganizuj szkolenie w swojej firmie.
Nadmiar informacji — jak sobie z tym radzić?
Czy z nadmiarem informacji i wynikającym z tego stresem cyfrowym można sobie radzić? Oczywiście, że tak. Często jednak pracownicy potrzebują w tym wsparcia pracodawcy. Coraz więcej firm decyduje się zatem na rozwiązania, które mają wesprzeć zespół oraz pomóc w złagodzeniu stresu u pracowników.
Dobrym pomysłem, wartym rozważenia, jest tzw. detoks cyfrowy. Pomocne będzie np. wyłączanie poczty służbowej poza godzinami pracy, ograniczanie komunikacji poprzez e-maile. Najlepiej jednak rozważyć wdrożenie w firmie kompleksowych działań, polegających na edukowaniu pracowników i podnoszeniu ich świadomości zdrowotnej. Wiedząc o tym, opracowaliśmy programy digital wellbeingu, które pomagają w redukcji stresu u pracowników i budowaniu odporności psychicznej:
- warsztaty well-beingowe,
- szkolenia z tematyki organizacji i planowania czasu pracy, budowania odporności psychicznej, radzenia sobie ze stresem oraz przebodźcowaniem,
- ćwiczenia rozluźniające i relaksacyjne,
- konsultacje z psychologiem.
Stres u pracowników a program digital well-being
Proponowane przez SQD Alliance rozwiązania nie tylko pomagają złagodzić skutki stresu cyfrowego, ale przede wszystkim skutecznie mu przeciwdziałać. Dodatkowo przyczyniają się do zmiany nawyków u pracowników, zachowania przez nich balansu pomiędzy życiem prywatnym i zawodowym, skupienia się na celach strategicznych firmy.
W celu utrzymania zdrowia psychicznego i fizycznego pracowników potrzebna jest zmiana ich nawyków, podnoszenie świadomości. Przyda się z pewnością reorganizacja środowiska pracy i ochrona czasu pracowników, stworzenie wspierającej kultury organizacyjnej w miejscu pracy. Dobre samopoczucie i poczucie przynależności do zespołu z pewnością zaprocentuje na przyszłość, pozwoli na zwiększenie się efektywności u pracowników, a tym samym lepsze funkcjonowanie całej organizacji.
Program wspierania pracowników w walce ze stresem i podnoszenia ich odporności psychicznej wydaje Ci się interesujący? Jesteś ciekawy, jak taki program mógłby wyglądać w Twojej firmie? Skontaktuj się z nami. Nasz specjalista opowie Ci o tym, jakie efekty możesz osiągnąć w swojej firmie z pomocą naszych szkoleń, warsztatów i ćwiczeń.
