Zrównoważony rozwój w ostatnim czasie nabiera coraz większego znaczenia. Organizacje dostrzegają korzyści płynące z przyjęcia zrównoważonych praktyk biznesowych, które mogą przyczynić się do poprawy reputacji, efektywności operacyjnej i dostępu do kapitału. Inwestorzy również zaczynają kłaść większy nacisk na aspekty ESG przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych.
W kwestii ESG nie pozostaje obojętna również Unia Europejska, opracowując i publikując kolejne wymagania prawne, dyrektywy i cele w ramach zrównoważonego rozwoju / ESG i zielonego ładu. Europejski Zielony Ład to strategiczny plan Unii Europejskiej mający na celu osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku poprzez redukcję emisji gazów cieplarnianych, inwestycje w zieloną infrastrukturę, poprawę efektywności energetycznej oraz promowanie zrównoważonych praktyk w różnych sektorach gospodarki.
Również branża motoryzacyjna od lat stosuje już wymagania dotyczące zrównoważonego rozwoju, a kryteria ESG są coraz częściej jednym z wymogów, które muszą spełnić dostawcy w ramach łańcucha dostaw.
Co to jest ESG?
Pojęcia „ESG” i „zrównoważony rozwój” nie są całkowicie równoznaczne, ale są ze sobą ściśle powiązane. Czynniki ESG pomagają inwestorom ocenić, jakie ryzyko związane ze zrównoważonym rozwojem niesie ze sobą inwestycja w daną firmę.
ESG to skrót od trzech kluczowych obszarów, które są brane pod uwagę przez organizacje i społeczność międzynarodową przy ocenie zrównoważonego rozwoju oraz sposobu zarządzania korporacyjnego:
- E – Environmental (Środowiskowe): dotyczy sposobu, w jaki organizacja zarządza wpływem swojej działalności na środowisko naturalne.
- S – Social (Społeczne): obejmuje praktyki zatrudnienia, bezpieczeństwo i zdrowie pracowników, relacje z lokalnymi społecznościami, zaangażowanie społeczne, prawa człowieka i inne aspekty społeczne.
- G – Governance (Zarządzanie korporacyjne): etyka i ład korporacyjny, które dotyczą struktury zarządzania i procesów decyzyjnych w organizacji oraz ich zgodności z zasadami etyki, uczciwości, przejrzystości i odpowiedzialności.
W ramach dyrektywy dotyczącej sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (dyrektywa CSRD), ład korporacyjny odnosi się do zasad, praktyk i procedur, które regulują sposób funkcjonowania firm i ich relacji z interesariuszami, a także uwzględniają aspekty zrównoważonego rozwoju. Unijne rozporządzenie ujednolica wymagania, wprowadzając obowiązkowy typ sprawozdawczości tzw. ESRS (European Sustainability Reporting Standards) składający się z 12 standardów raportowania (tj. 2 standardy przekrojowe i 10 standardów tematycznych), w tym jednego dotyczącego praktyk biznesowych: ESRS G1 – prowadzenie działalności gospodarczej.
G – jak zarządzanie korporacyjne (Governance)
Zarządzanie korporacyjne w tym ład korporacyjny to system kontroli i procedur mających zapewnić prawidłowe zarządzanie przedsiębiorstwem, na co niewątpliwie ma wpływ profesjonalna i kompetentna kadra zarządzająca (osoby posiadające odpowiednie kompetencje, umiejętności i doświadczenie), struktura zarządu oraz określone i wdrożone odpowiednie polityki i procedury.
Ład korporacyjny to również podejście organizacji do zarządzania ryzykiem i kontrolą wewnętrzną, a także odpowiedzialność społeczna w tym etyka biznesu. Etyka biznesu odnosi się do zasad etycznych, praktyk związanych z odpowiedzialnością społeczną biznesu oraz stosowaniem standardów etycznych we wszystkich obszarach działalności firmy – co oznacza przeciwdziałanie korupcji, informowanie o nieprawidłowościach (ang. whistleblowing) i lobbing polityczny.
Dowodem zaangażowania kierownictwa w zrównoważony rozwój jest m.in. zdefiniowanie odpowiedzialności i uprawnień w organizacji w zakresie zrównoważonego rozwoju oraz posiadanie sprawnych systemów i wewnętrznych funkcji w tym aspekcie, takich jak systemy kontroli wewnętrznej, systemy i procedury zarządzania ryzykiem czy systemy nadzorujące zgodność organizacji z przepisami prawa.
Członkowie zarządu powinni działać zawsze w interesie firmy i ponosić odpowiedzialność za wszelką działalność organizacji oraz regularnie analizować sytuację firmy. Członkowie zarządu powinni przede wszystkim skupiać się na rzetelnej realizacji obowiązków w spółce, poświęcając tym samym niezbędną ilość czasu na wykonywanie tych obowiązków.
Raportowanie w UE
Opracowanie obowiązkowych wspólnych standardów sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju jest konieczne, aby zapewnić zharmonizowaną sprawozdawczość w zakresie zrównoważonego rozwoju w całej Unii. Standardy sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju powinny być zatem spójne z innymi przepisami Unii i uwzględniać podstawowe wskaźniki i metody opisane w poszczególnych aktach prawnych.
Standardy dotyczące ładu korporacyjnego – ESRS G1 – prowadzenie działalności gospodarczej obejmują tym samym takie zagadnienia, jak:
- opis procesów służących do identyfikacji i oceny istotnych oddziaływań tj. kultura korporacyjna i odpowiedzialne prowadzenie działalności, w tym polityki firmy, kompetencje czy uprawnienia,
- korupcję i przekupstwo – wymagania dotyczące strategii organizacji i jej polityki przeciwdziałania korupcji lub przekupstwu zgodnej z Konwencją Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji, w tym sposób, w jaki firma chroni sygnalistów i zapewnia im odpowiednie szkolenia,
- wpływy polityczne i działalność lobbingową w tym informacje dotyczące powołania jakichkolwiek członków organów administrujących, zarządzających lub nadzorczych, którzy zajmowali porównywalne stanowisko w administracji publicznej, czy wsparcie finansowe lub rzeczowe, które jest udzielane bezpośrednio partiom politycznym,
- stosunki z dostawcami – w jaki sposób organizacja zarządza procedurą udzielania zamówień, w tym uczciwego zachowania wobec dostawców, zapobiegania opóźnieniom w płatnościach, a także czy i w jaki sposób organizacja uwzględnia kryteria społeczne i środowiskowe przy wyborze swoich dostawców oraz jak lokalni dostawcy lub dostawcy posiadający certyfikację są włączani do łańcucha dostaw organizacji,
- praktyki płatnicze zwłaszcza w odniesieniu do opóźnień w płatnościach na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), opóźnienia w płatnościach, terminy płatności czy postępowania sądowe w tej kwestii.
Tym samym w ramach wymaganego dyrektywą CSRD sprawozdania organizacja powinna ujawnić:
- skład i różnorodność organów zarządzających i nadzorczych w organizacji oraz poziom ich zaangażowania w zrównoważony rozwój, a także jak ich obowiązki w tym zakresie mają odzwierciedlenie w politykach i procedurach organizacji,
- kompetencje i wiedzę organów zarządzających w zakresie zrównoważonego rozwoju,
- komunikację o kwestiach związanych ze zrównoważonym rozwojem – jak wygląda przepływ informacji do organów zarządzających organizacją,
- wynagrodzenia członków organów zarządzających i nadzorczych w stosunku do wyników związanych z kwestiami zrównoważonego rozwoju.
Sprawozdanie zarządu powinno być przygotowane w formacie XHTML.
Organizacja powinna również posiadać odpowiednie mierniki (KPI) w zakresie skutecznego zarządzania aspektami ESG, które mogą obejmować odpowiednio: wskaźniki odnośnie do informacji ogólnych, wskaźniki środowiskowe, wskaźniki społeczne oraz wskaźniki dotyczące ładu korporacyjnego.
Wskaźniki dotyczące ładu korporacyjnego
W ramach ładu korporacyjnego zalecane jest, aby organizacja:
- opisała struktury organów zarządczych firmy,
- monitorowała procent niezależnych członków organów i ich różnorodność/ zróżnicowanie pod względem płci,
- posiadała politykę antykorupcyjną i kodeks etyczny,
- posiadała opisane mechanizmy zgłaszania naruszeń, oraz sposób w jaki naruszenia mogą zostać zgłoszone,
- posiadała politykę dotyczącą ochrony i bezpieczeństwa danych, opisując jak firma chroni dane pracowników, klientów oraz partnerów biznesowych przed nieuprawnionym dostępem osób trzecich.
ESG a zasady ładu korporacyjnego – podsumowanie
Podsumowując, ESG koncentruje się na szerokim spektrum kwestii związanych ze zrównoważonym rozwojem i odpowiedzialnym zarządzaniem, podczas gdy ład korporacyjny skupia się bardziej na strukturze i procedurach zarządzania w firmie oraz relacjach z akcjonariuszami. Te dwa obszary są kluczowe dla zapewnienia trwałej i zrównoważonej działalności biznesowej. Dyrektywa CSRD nakłada tym samym szereg wymagań dotyczących zarządzania korporacyjnego (Governance), które mają na celu zapewnienie transparentności, odpowiedzialności i skutecznego zarządzania firmą. Organizacje mogą odnieść sporo korzyści dzięki prowadzeniu wysokiej jakości sprawozdawczości w kwestiach związanych ze zrównoważonym rozwojem wymaganych przez dyrektywy UE.
Wdrożenie zasad wynikających z wymagań ESG skutkuje postrzeganiem organizacji jako dobrego pracodawcy, co wpływa na zdolność firmy do pozyskiwania i zatrzymywania pracowników, oraz pozyskiwania nowych klientów. Dobre zarządzanie ESG jest także odzwierciedleniem doskonałości operacyjnej organizacji.
)
