Wypadek może się zdarzyć nawet w firmie, w której dba się o przestrzeganie zasad bhp i zapewnia się pracownikom odpowiednie szkolenia. W takiej sytuacji liczy się natychmiastowa, prawidłowa reakcja. Jak powinno wyglądać wzorowe postępowanie powypadkowe w pracy? Sprawdź, jak przeprowadzić je w kilku krokach.
Krok 1: Zabezpieczenie miejsca wypadku
Na początek należy zabezpieczyć miejsce wypadku. Obowiązek zabezpieczenia miejsca wypadku na terenie zakładu pracy spoczywa na pracodawcy (w tym na osobie odpowiedzialnej za daną komórkę organizacyjną). Ma to na celu nie tylko ochronę zdrowia i życia pozostałych pracowników, ale również zapewnienie możliwości prawidłowej oceny sytuacji w niezmienionym stanie. Wprowadzanie zmian, usuwanie sprzętu lub jego przemieszczanie może być potraktowane jako próba zatajenia prawdziwej przyczyny wypadku.
Krok 2: Powołanie zespołu powypadkowego
Następnym krokiem jest powołanie przez pracodawcę zespołu powypadkowego. W jego składzie powinien znaleźć się jeden reprezentant pracowników (może to być Społeczny Inspektor Pracy, jeżeli jest w zakładzie lub zwykły pracownik z ważnym szkoleniem bhp) oraz przedstawiciel służby bhp. Osoba będąca przedstawicielem służby bhp powinna posiadać odpowiednie przeszkolenie w zakresie postępowania powypadkowego.
Krok 3: Oględziny miejsca wypadku, zebranie wyjaśnień poszkodowanego i informacji świadków
Postępowanie powypadkowe w pracy rozpoczyna się w momencie powzięcia informacji o zdarzeniu wypadkowym. Nie ma przy tym znaczenia, czy zgłoszenie dotyczy zdarzenia sprzed wielu miesięcy lub nawet lat, czy miało miejsce niedawno. Roszczenie pracownika o ustalenie okoliczności wypadku się bowiem nie przedawnia.
Od dnia uzyskania informacji o zdarzeniu, zespół powypadkowy ma 14 dni kalendarzowych na przeprowadzenie postępowania. Trzeba przy tym pamiętać, że bieg tego terminu zaczyna się już w dniu zgłoszenia zdarzenia, a nie od dnia następnego.
W pierwszej kolejności zespół dokonuje oględzin miejsca wypadku oraz maszyn i innego wyposażenia używanego podczas pracy poszkodowanego pracownika. Jeżeli jest to konieczne, może wykonać szkic z miejsca wypadku lub dokumentację fotograficzną. Bardzo ważnym etapem jest zebranie wyjaśnień poszkodowanego i informacji świadków. Jeżeli zachodzą rozbieżności, można powtórzyć czynność, konfrontując odmienne stanowiska pracowników.
Krok 4: Stwierdzenie urazu u poszkodowanego
Warunkiem koniecznym do uznania zdarzenia za wypadek przy pracy jest stwierdzenie urazu u poszkodowanego. Jest to możliwe wyłącznie na podstawie przedstawionego przez niego zaświadczenia lekarskiego lub innego dokumentu medycznego. Jeżeli dokumenty są niejednoznaczne należy zwrócić się do lekarza o opinię potwierdzającą uraz. W miarę możliwości należy szukać też innych dowodów jak np. nagrań z monitoringu.
Krok 5: Postępowanie powypadkowe w pracy – sporządzenie protokołu
Po zakończeniu postępowania, powołany zespół musi sporządzić protokół powypadkowy. Z tym dokumentem zapoznaje poszkodowanego. Jeżeli postępowanie dotyczyło wypadku śmiertelnego, z dokumentem zapoznaje się najbliższy członek rodziny poszkodowanego. Może się zdarzyć, że protokół nie zostanie zaakceptowany przez poszkodowanego lub reprezentującego go członka rodziny. W przypadku, gdyby nie zgadzali się oni z jego zapisami, postępowanie zostanie przeprowadzone ponownie. Tym razem jednak zespół nie ma na to 14 dni kalendarzowych, lecz 5 dni roboczych.
Przy braku sprzeciwu ze strony poszkodowanego, pracodawca zatwierdza protokół w ciągu 5 dni. Zatwierdzony protokół niezwłocznie przekazuje się poszkodowanemu (osobiście lub listem poleconym). Drugi egzemplarz archiwizuje się wraz ze wszystkimi aktami sprawy przez 10 lat. Trzeci egzemplarz będzie przekazany wraz z całą dokumentacją do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w sytuacji, gdy pracownik złoży oświadczenie, że chce wystąpić do ZUS o uzyskanie odszkodowania z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Wtedy oprócz oświadczenia poszkodowanego dołącza się wniosek pracodawcy oraz zaświadczenie o stanie zdrowia po zakończeniu leczenia (OL-9).
Krok 6: Uzupełnienie Rejestru Wypadków przy pracy oraz sporządzenie Statystycznej Karty Wypadku
Na koniec należy również pamiętać o obowiązku bieżącego prowadzenia Rejestru Wypadków przy Pracy, uzupełniając niezbędne informacje bezpośrednio po ich otrzymaniu oraz o sporządzeniu Statystycznej Karty Wypadku w terminie do 2 tygodni od dnia zakończenia postępowania powypadkowego.
Dlaczego warto wiedzieć, jak przeprowadzić postępowanie powypadkowe w pracy?
Pomimo tego, że podczas szkoleń bhp przypomina się pracownikom o znaczeniu właściwego postępowania przy okazji wypadków w pracy, nadal zdarzają się błędy w procedurach. Do najczęstszych z nich należy pobieżne badanie sytuacji bądź nieprawidłowa kwalifikacja zdarzenia. Bywa, że protokoły powypadkowe pozbawione są niezbędnych załączników, a zespół powypadkowy nie zachowuje terminów.
Większość z częstych błędów można wyeliminować, odpowiednio szkoląc osoby pełniące funkcję zespołu powypadkowego, służby bhp lub też liderów bezpieczeństwa i kadrę kierowniczą. Do nich skierowane jest przygotowane przez nas szkolenie dotyczące poprawnego postępowania powypadkowego.
Podczas szkolenia uczestnicy dowiedzą się, w jaki sposób poprawnie przeprowadzić kwalifikację wypadku oraz czym są zdarzenia potencjalnie wypadkowe. Do rozróżnienia zdarzeń potencjalnie wypadkowych i wypadków przy pracy posłużą ćwiczenia przeprowadzone przez specjalistę w tej dziedzinie. Każdy z kursantów nauczy się przygotowywać niezbędną dokumentację powypadkową, a także pozna najczęstsze przyczyny wypadków przy pracy.
Dobre wyszkolenie kadry jest istotne także dlatego, że nieprawidłowości w przeprowadzaniu postępowania mogą nieść ze sobą poważne konsekwencje. Przykładowo, nawet jeżeli obowiązek sporządzenia protokołu powypadkowego zostanie pominięty nieumyślnie, pracodawca może otrzymać grzywnę w wysokości od 1 000 do nawet 30 000 zł! W przypadku pominięcia umyślnego, prócz grzywny pracodawcy grozi kara ograniczenia wolności.
Właściwe przeszkolenie osób wchodzących w skład zespołu powypadkowego pozwoli nam ustrzec się przed nieprawidłowościami, a tym samym wynikającymi z nich konsekwencji. Daje również pewność, że w przypadku jakiegokolwiek zdarzenia wypadkowego w miejscu pracy, mamy przy sobie wykwalifikowanych pracowników, którzy sprawnie przeprowadzą całą procedurę.
Jeżeli poszukujesz odpowiednich szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy dla swojej kadry, skontaktuj się z nami. Nasz ekspert podpowie Ci, jakie szkolenia sprawdzą się najlepiej dla Twoich pracowników oraz doradzi działania, które warto wprowadzić w firmie, by podnieść świadomość na temat bezpieczeństwa pracy i zapobiec wypadkom przy pracy.
