Czas wolny, spotkania ze znajomymi np. w okresie wakacyjnym sprzyjają piciu alkoholu. Sięgamy po niego, ponieważ kojarzy się z rozluźnieniem i dobrą zabawą. Czy jednak istnieje coś takiego jak bezpieczne picie alkoholu? Zazwyczaj nie zastanawiamy się nad tym, że uzależnienie od alkoholu może nas dotyczyć. Spożywamy go przecież tylko okazjonalnie i zwykle nie zauważamy, że również regularnie. Tymczasem narażamy się na uzależnienie i płynące z niego negatywne skutki dla naszego zdrowia. Jak przebiega uzależnienie i jakie są jego konsekwencje?
Dlaczego sięgamy po alkohol?
Alkoholem nazywamy napoje zawierające alkohol etylowy (etanol). Napoje te są klasyfikowane ze względu na zawartość alkoholu (niskoprocentowe, średnioprocentowe, wysokoprocentowe) lub z uwagi na ich rodzaj (alkohol spirytusowy, wino, piwo). W rozumieniu Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi napojem alkoholowym jest „produkt przeznaczony do spożycia zawierający alkohol etylowy pochodzenia rolniczego w stężeniu przekraczającym 0,5% objętościowych alkoholu. Stan po użyciu alkoholu zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu”.
Alkohol jest substancją psychoaktywną, co oznacza, że oddziałuje na funkcjonowanie mózgu. Wywiera wpływ m.in. na układ nerwowy. I w tym aspekcie można doszukiwać się powodów, dlaczego po niego sięgamy. Co więcej, szybko wchłania się z przewodu pokarmowego do krwiobiegu, dlatego działanie na organizm obserwujemy stosunkowo szybko. Objawem spożycia alkoholu jest zmiana postrzegania rzeczywistości. Aby znaleźć powód, dla którego sięgamy po alkohol, warto wobec tego zastanowić się, dlaczego potrzebujemy tej zmiany, co stanowi dla nas trudność.
Kulturowo, alkohol kojarzony jest z rozrywką, dlatego zwykle jest jednym z elementów spotkań towarzyskich. Zdarza się również, że główną motywacją jest upojenie, chęć poprawy nastroju, ucieczka od problemów, stresu, lęków czy poprawa własnej (zaniżonej) samooceny.
Jakie są skutki alkoholizmu?
Zwykle nie traktujemy okazjonalnych (i regularnych) dawek alkoholu jako zagrożenia. Niestety nie ma określonej, bezpiecznej dawki alkoholu. Każda jego ilość jest uznawana za szkodliwą dla zdrowia. Alkohol zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory (m.in. raka przełyku, piersi, wątroby), depresję, choroby trzustki i wątroby, psychozy alkoholowe, otyłość, choroby układu krążenia. Zwiększa także ryzyko samobójstw.
Nadmierne spożywanie alkoholu wpływa na nasze życie prywatne i zawodowe. Wśród negatywnych skutków można zaobserwować:
- zaniedbanie siebie i relacji międzyludzkich oraz obowiązków prywatnych,
- przemoc,
- ryzykowne zachowania,
- kłopoty z prawem,
- zmniejszenie jakości wykonywanej pracy, zaniedbywanie obowiązków zawodowych.
Nasze ciało również reaguje na nadmiar alkoholu poprzez pogorszenie się zdrowia fizycznego i psychicznego. Obserwuje się wówczas m.in.:
- postępujący zanik mózgu,
- zwyrodnienie móżdżkowe,
- otępienie alkoholowe,
- zaburzenia snu,
- stany zapalne w obrębie błon śluzowych przewodu pokarmowego,
- niedożywienie,
- choroby wątroby,
- choroby trzustki,
- choroby tarczycy,
- choroby nerek i układu moczowego,
- zmniejszenie masy kostnej,
- depresję,
- zaburzenia lękowe,
- zaburzenia osobowości,
- stany otępienia.
Uzależnienie od alkoholu — przebieg i objawy alkoholizmu
Wyróżnia się 4 fazy uzależnienia od alkoholu:
- Faza wstępna: charakteryzuje się postępującym uzależnieniem psychicznym oraz oczekiwaniem od alkoholu poprawy samopoczucia i rozładowania stresu. W tej fazie stopniowo zwiększa się tolerancja na alkohol.
- Faza ostrzegawcza: w tej fazie obserwuje się częstsze spożywanie alkoholu (zwłaszcza w samotności, w ukryciu), nadanie mu znaczenia „lekarstwa” na wszelkie problemy. Pojawiają się luki w pamięci, mimo braku utraty przytomności.
- Faza krytyczna: objawia się odczuwaniem fizycznego przymusu spożycia alkoholu, utratą kontroli nad ilością wypijanego alkoholu, konsekwencjami społecznymi, a także zaprzeczaniem uzależnieniu.
- Faza przewlekła: objawia się regularnym, rannym spożywaniem alkoholu, kilkudniowymi ciągami alkoholowymi. Organizm sygnalizuje problem poprzez psychozy alkoholowe, zespół abstynencyjny, otępienie alkoholowe, alkoholową marskość wątroby i wiele innych.
Leczenie alkoholizmu — co stanowi główną barierę u osób uzależnionych?
Decyzja dotycząca podjęcia leczenia odwykowego jest trudna. Chory obawia się objawów zespołu abstynencyjnego (np. majaczenia drżennego czy napadów drgawkowych), stygmatyzacji swojego alkoholizmu czy konieczności radzenia sobie z problemami (które zapoczątkowały nadmierną konsumpcję alkoholu) za pomocą własnych wewnętrznych zasobów. Ważne jest to, aby nie wypierać swojego uzależnienia.
Statystyki dotyczące alkoholizmu w Polsce pokazują, że uzależnienie od alkoholu jest jednym z głównych problemów w społeczeństwie. Stres w pracy, wypalenie zawodowe, problemy zawodowe i prywatne, a dodatkowo łatwy i powszechny dostęp do alkoholu sprawiają, że zamiast zgłosić się po pomoc do psychologa, psychoterapeuty czy psychiatry, wybieramy truciznę dla naszego zdrowia fizycznego i psychicznego.
Uzależnienie od alkoholu — jak pomóc?
Alkohol w żadnym wypadku nie jest metodą radzenia sobie z problemami życia codziennego. Jeżeli zauważamy u siebie objawy alkoholizmu, należy od razu poszukać pomocy. Bywa również, że zauważamy objawy uzależnienia u naszych bliskich bądź współpracowników. Warto wtedy podjąć działania, dzięki którym problem takiej osoby zostanie dostrzeżony i uzyska ona odpowiednią pomoc. Wyleczenie uzależnienia od alkoholu jest osiągalne, ale dopiero w momencie podjęcia odpowiedniego leczenia.
Pamiętajmy, że osoba, która jest dotknięta problemem alkoholizmu stanowi zagrożenie nie tylko dla siebie, ale również dla innych. Współpracownik pojawiający się w pracy pod wpływem alkoholu będzie miał bowiem problemy z koordynacją, skupieniem się, co może skutkować błędami lub poważnymi wypadkami przy pracy. Z tego powodu nie warto zwlekać ze zgłoszeniem zauważonego problemu pracodawcy.
Edukowanie pracowników na temat tego, z jakim zagrożeniem wiąże się alkoholizm oraz podjęcie działań na rzecz profilaktyki uzależnień to rozwiązania, które znacząco przyczyniają się do zmniejszenia odsetka osób nadużywających alkoholu. Jeżeli takie działania mogłyby się sprawdzić w Twoim zakładzie pracy, skontaktuj się z nami. Pokażemy Ci, jakie kroki warto podjąć w Twojej firmie i co możesz zyskać, decydując się na szkolenia dotyczące profilaktyki uzależnień.
