Dobre praktyki, w szczególności te w zakresie bhp, warto wdrażać w każdej firmie. Działania te wpływają na zwiększenie poziomu bezpieczeństwa w zakładzie pracy oraz wydajności i zdrowia pracowników. O ile w firmach, gdzie pracują wyłącznie osoby rozumiejące język polski, nie jest to trudne, o tyle w miejscu, w którym zatrudniani są pracownicy z zagranicy, może sprawiać pewne utrudnienia oraz uzasadnione wątpliwości w wyborze kierunku ich rozwiązań. Wśród koniecznych działań, są zadania obowiązkowe, jak np. szkolenia bhp, które w przypadku zatrudniania obcokrajowców wymagają dodatkowych czynności. Powinniśmy o nich pamiętać i wdrażać je dla osiągnięcia najwyższej efektywności realizowanych zadań. Na co należy zwrócić uwagę, by utrzymać bezpieczeństwo w firmie?
Pracownicy z zagranicy w Polsce
Dane demograficzne nie kłamią — jest nas coraz mniej. W dodatku sporo osób w wieku produkcyjnym wyjechało za granicę. Co to oznacza dla polskiego rynku pracy? Zmniejszającą się ilość pracowników. Polskie firmy chętnie przyjmują więc w swoje szeregi obcokrajowców.
Biorąc pod uwagę to, że już teraz liczba zatrudnionych obcokrajowców wzrasta z każdym rokiem, należy przystosować działanie polskich firm i wdrażać rozwiązania, mogące realnie wpłynąć na poziom bezpieczeństwa w zakładach pracy. Przystosowane dla osiągnięcia skutecznej komunikacji szkolenia bhp, instrukcje, regulaminy pracy.
Szczególnie wiele zapytań o przygotowanie bezpiecznego miejsca pracy kierowanych jest od pracodawców, którzy zatrudniają obywateli Ukrainy. Jak pokazują statystyki, obecnie to zdecydowanie najliczniejsza grupa pracowników z zagranicy w Polsce. Coraz częściej poszukiwane przez pracodawców są więc szkolenia bhp w języku ukraińskim oraz tłumaczenia instrukcji.
Dobre praktyki bhp w pracy przy zatrudnianiu obcokrajowców — przykłady
Zatrudnianie obcokrajowców w Polsce wymaga od pracodawcy podjęcia pewnych kroków, które zapewnią bezpieczeństwo w firmie. Co można zrobić i na co zwrócić szczególną uwagę? Oto przykłady obowiązków oraz dobrych praktyk bhp w zakładzie pracy, które warto zastosować, zatrudniając obcokrajowców.
Szkolenia bhp dla obcokrajowców
Zgodnie z Kodeksem pracy, pracodawca nie może dopuścić do pracy osoby, która nie przejdzie instruktażu ogólnego i stanowiskowego bhp. Przy zatrudnianiu obcokrajowców, na przykład obywateli Ukrainy, zadbaj o to, by szkolenie odbywało się w języku, zrozumiałym dla pracownika, to podstawa właściwego przyjęcia przekazywanych informacji. Szkolenie bhp w języku ukraińskim będzie w tym przypadku najlepszym wyborem. Alternatywnie można również skorzystać z tzw. koordynatora (tłumacza) który zapewni tłumaczenie treści szkolenia na odpowiednim poziomie.
Nie tylko szkolenia w zakresie bezpieczeństwa pracy powinny odbywać się w języku zrozumiałym dla obcokrajowca. Również dokumentacja dotycząca szkolenia powinna być przetłumaczona. Polskie przepisy nie mówią jednak nic na temat tego, jak takie tłumaczenie powinno się odbywać. Nie ma wymogu, by tłumaczeniem szkolenia bądź dokumentacji szkoleniowej zajmował się tłumacz przysięgły, ale ważne jest by dokumentacja również była zrozumiała.
Co zalecalibyśmy w takim przypadku? Najlepiej, by szkolenia i dokumentacja były tłumaczone w taki sposób, byśmy mogli tę kwestię udowodnić.
Ważna uwaga – zapoznanie z wymaganiami bhp powinno zostać potwierdzone własnoręcznym podpisem pracownika. Kluczowe w tym przypadku jest by zarówno treść wymagań bhp jak i tzw. oświadczenia o zapoznaniu z nimi była jednoznacznie zrozumiała dla obcokrajowca. Rzadziej rekomendowane jest zbieranie takich podpisów na listach zbiorowych. Unikniesz w ten sposób zagubienia ważnego dowodu na to, że Twoi pracownicy zostali zapoznani z dokumentacją i, przede wszystkim, zrozumieli ją. Najlepszym rozwiązaniem jest opracowanie całej dokumentacji w formie dwujęzycznej, tj. umieszczać bezpośrednio pod polskim tekstem tłumaczenie na język zrozumiały dla osoby szkolonej.
Więcej na temat szkoleń bhp po ukraińsku przeczytasz w naszym artykule pt. „Zatrudniasz obcokrajowców? Potrzebne będzie szkolenie bhp w języku ukraińskim”.
Dokumentacja bhp — w jakim języku?
Dokumentacja, w tym ta dotycząca bhp, musi być zrozumiała dla pracownika. Zgodnie z § 41 Rozporządzenia z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, instrukcje mają komunikować pracownikom wytyczne w sposób zrozumiały. Każdy dokument, z którym cudzoziemiec (nie mający oficjalnego potwierdzenia znajomości języka polskiego) musi być zapoznany, powinien być wobec tego przetłumaczony na jego język ojczysty, aby był dla niego niepodważalnie zrozumiały. Dotyczy to wszelkich źródeł instrukcji, ocen ryzyka, również kart charakterystyki (dostarczone przez dostawcę), wytycznych ochrony przeciwpożarowej i oświadczeń o zapoznaniu się z nimi.
Zatrudnianie obcokrajowców wymagać będzie od Ciebie również zapewnienia tłumaczeń dokumentów, instrukcji związanych z bezpieczeństwem i obsługą maszyn. W tym celu warto poprosić o pomoc zewnętrzną firmę. Dobrym pomysłem będzie dwujęzyczny lider, który pomoże Ci w szkoleniach i tłumaczeniu.
Co w takim razie z dokumentacją powypadkową? Zgodnie z prawem, obowiązek sporządzenia dokumentacji powypadkowej w języku obcym, np. języku ukraińskim pojawi się, gdy poszkodowany wystąpi z takim wnioskiem. Powinien o tym prawie zostać pouczony, gdyż w innym przypadku niemożliwe jest wyczerpujące zapoznanie poszkodowanego z treścią dokumentacji powypadkowej.
Tłumaczenie dokumentacji powypadkowej jest dobrą praktyką, zwłaszcza, że poszkodowany cudzoziemiec podpisuje się pod nią własnym podpisem, potwierdzając, że się z nią zapoznał. Musi być dla niego zrozumiałe także to, że ma prawo składania uwag i zastrzeżeń do protokołu i może się odwołać do Rejonowego Sądu Pracy, jeżeli pracodawca zatwierdzi protokół w formie niezmienionej, względem wniesiony zastrzeżeń i uwag.
Wizualne przedstawienie kwestii dotyczących bezpieczeństwa w pracy
Długie i skomplikowane dokumenty i opisy często nie są przez pracowników przyswajane tak, jak powinny. Pomocne będą rozwiązania, które pozwolą zespołowi szybciej przyswoić najważniejsze informacje. Jak możesz to osiągnąć w swojej firmie?
Rzeczą, którą warto podkreślić, nie tylko w przypadku obcokrajowców ale również Polaków, to stosowanie tzw. kultury obrazkowej, wizualnej, która przedstawia wytyczne z uzupełnionym podpisem i w odpowiednim języku. Proste, obrazkowe instrukcje z pewnością zostaną szybciej przyswojone, niż długie, złożone instrukcje tekstowe.
Stopniowe zapoznawanie z obowiązkami
Częstym problemem jest to, że polscy pracodawcy chcą od razu dedykować pracownikom z zagranicy większość zadań, jakie wykonują pracownicy polscy. To błąd. Zatrudniani przez Ciebie cudzoziemcy dopiero oswajają się z językiem polskim. Zadania wymagające aspektów technicznych mogą stanowić dla nich wyzwanie.
Jak zatem postępować? Bazując na swoim doświadczeniu w przemyśle produkcyjnym, wiemy, że najważniejsze jest stopniowe wdrażanie w bardziej skomplikowane zadania.
Odpowiedni nadzór nad pracownikami
Zapewniając odpowiedni nadzór nad wykonywaną pracą, dbasz o to, by pracownik był efektywny i nie sprawiał problemów. Dotyczy to zarówno polskich, jak i zagranicznych pracowników. Dobrym rozwiązaniem jest przy tym zatrudnianie osoby nadzorującej, która będzie tej samej narodowości, co zatrudniani przez Ciebie pracownicy obcokrajowi. Dlaczego? Ponieważ ułatwi to świadome wprowadzanie nowozatrudnionych oraz utrzymanie dyscypliny w zakładzie pracy.
Wiedząc o tym, staramy się, by nadzór prowadzony w naszych projektach był prowadzony w usystematyzowany sposób. Pozwala to na zmniejszenie rotacji pracowników oraz ich większe zaangażowanie w wykonywane zdania.
Case study: Zatrudnianie obcokrajowców — nie zaniedbuj swoich obowiązków z zakresu bhp!
O tym, jak ważne jest zadbanie o bezpieczeństwo pracowników i dostosowanie szkoleń i instrukcji tak, by były one zrozumiałe dla zatrudnianych obcokrajowców, najlepiej świadczy to, co dzieje się, gdy ten obszar zostaje zaniedbany. Niedopilnowanie przez pracodawców obowiązków w obszarze bhp przyczynia się nie tylko do zagrożenia zdrowia czy bezpieczeństwa, ale także prowadzić może do wypadków przy pracy, które powodują ciężkie obrażenia, a nawet śmierć. To właśnie brak wypełniania obowiązków wynikających z prawa powoduje realne problemy. Najlepszym tego przykładem są wypadki, takie jak ten przywołany poniżej.
Wypadek przy pracy obcokrajowca — zaniedbania pracodawcy
14 kwietnia 2022 roku w Sądzie Okręgowym w Poznaniu zapadł wyrok w jednej z takich spraw. Poszkodowaną w wypadku który miał miejsce w grudniu 2017 roku była obywatelka Ukrainy. Kobieta rozpoczęła pracę w pralni, gdzie m.in. obsługiwała magiel. Po pewnym czasie w zakładzie pracy doszło do tragicznego wypadku. Magiel wciągnął rękę kobiety, powodując u niej trwałe kalectwo. Niestety nie udało się bowiem uratować ręki i konieczna była jej amputacja.
Dlaczego doszło do wypadku? Okazało się, że osoba pokrzywdzona została dopuszczona do pracy bez przeszkolenia bhp oraz instruktażu stanowiskowego do obsługiwania magla. Dodatkowo jedyne instrukcje dotyczące użytkowania maszyny były w języku polskim, który kobieta rozumiała w niewystarczającym stopniu.
Sąd dostrzegł zaniedbania ze strony pracodawcy, skazując go na 7 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem kary na okres próby 2 lat. Dodatkowo orzeczono nawiązkę dla poszkodowanej w kwocie 80 tys. złotych.
To zdarzenie powinno być przestrogą oraz wpłynąć na większą świadomość pracodawców. Warto wiedzieć, w jaki sposób zadbać o bezpieczeństwo w firmie, jakie wymogi bezwzględnie muszą być spełnione oraz jakie wprowadzić dobre praktyki bhp w zakładzie pracy, by nie dopuścić do wypadków, będących wynikiem zaniedbań.
Wdrażając dobre praktyki bhp w zakładzie pracy przy zatrudnianiu obcokrajowców, dbasz o ich bezpieczeństwo i zmniejszasz ryzyko wypadków przy pracy. To także gwarancja większej efektywności pracowników.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat dobrych praktyk bhp w firmie oraz o tym, jak zadbać o bezpieczeństwo pracy przy zatrudnianiu osób z zagranicy, skontaktuj się z nami. Nasz ekspert opowie Ci o tym, jakie efekty możesz osiągnąć i co możemy zrobić dla Twoich pracowników.
